Omikron lijkt niet minder ziekmakend

Er zijn geen aanwijzingen dat de Omikronvariant van het coronavirus minder ziekmakend is dan de Deltavariant. Dat meldden wetenschappers van het Imperial College London eind vorige week op basis van de laatste cijfers uit Engeland. Alleen al in Engeland klimt het aantal ziekenhuisopnames zeer waarschijnlijk deze maand nog van de huidige negenhonderd naar duizend tot tweeduizend per dag, meldde de Britse Scientific Advisory Group for Emergencies zaterdag. Zonder extra maatregelen kan dat stijgen tot zeker drieduizend, waarschuwde deze raad.

Sinds de Omikronvariant eind november in Zuid-Afrika werd ontdekt, speculeren wetenschappers over het gevaar ervan. De eerste data leken erop te wijzen dat de nieuwe variant minder ziekmakend zou zijn dan Delta. Zo’n 80 procent van de Zuid-Afrikaanse ziekenhuispatiënten met Covid-19 had geen extra zuurstof nodig. Deze patiënten verlieten na gemiddeld drie dagen het ziekenhuis, tegen een gemiddelde opnameduur van 8,5 dag in de afgelopen anderhalf jaar. De sterfte onder deze patiënten was zo’n vier keer lager dan tijdens eerdere golven.

Relatief jong

Maar toen al waarschuwden virologen dat we die Zuid-Afrikaanse data niet zomaar kunnen vertalen naar de Europese situatie. De Zuid-Afrikaanse bevolking is namelijk relatief jong, veel mensen hebben er tijdens eerdere golven al een besmetting doorgemaakt (de bètavariant sloeg hier hard toe), en daarnaast is het op het zuidelijk halfrond nu zomer: het seizoen waarin luchtwegvirussen het moeilijk hebben.

De laatste weken zijn veel ogen gericht op het VK en Denemarken, twee landen waar de coronavarianten relatief nauwkeurig worden gemonitord. Zowel in het VK als in Denemarken steeg het aandeel Omikron in de positieve tests explosief, evenals het absolute aantal besmettingen. Maar de data over ziekenhuisopnames lopen daar altijd zo’n twee weken achteraan.

Lees ook Wat is het beste moment voor een boosterprik?

Nu is er dan een eerste analyse van Engelse ziekenhuisopnames. Die duidt erop dat de kans op ziekenhuisopname bij Omikron niet lager is dan bij Delta. „Deze gegevens zijn waarschijnlijk representatiever voor de Nederlandse situatie dan die uit Zuid-Afrika”, reageert Marion Koopmans, viroloog van het Rotterdamse Erasmus MC. „Dus we kunnen voorlopig niet uitgaan van een milder ziektebeeld.”

Derde prik

Nog steeds is het te vroeg voor stellige conclusies, waarschuwen de Engelse modelleurs, omdat ook in het Verenigd Koninkrijk de opmars van Omikron nog maar net is gestart. In de cijfers loopt Londen, met een relatief jonge en diverse populatie, nog altijd voor op het platteland. Data omtrent de sterftekans zijn nog niet bekendgemaakt.

Wel onderschrijven de nieuwe cijfers de verhoogde besmettelijkheid van Omikron. Het reproductiegetal ligt er nu waarschijnlijk boven de 3. En mensen die zijn genezen van Covid-19 of tweemaal zijn gevaccineerd, hebben bij Omikron een vijf keer grotere kans opnieuw besmet te raken dan bij Delta. Een derde prik beschermt voor 55 tot 80 procent tegen infectie, concludeerden de onderzoekers uit de data van positief geteste Engelsen. Het is nog te vroeg om te zeggen hoe goed de booster mensen beschermt tegen ziekenhuisopname vanwege Omikron.