Οι περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμοι 2002 εως 2014 οι οποίοι εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Τμήματος Εργασίας είναι εναρμονισμένοι με την οδηγία 2006/54/ΕΚ (αναδιατύπωση) και στόχο έχουν τη διασφάλιση και προώθηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην απασχόληση και στην επαγγελματική εκπαίδευση (πρόσβαση σε επαγγελματικό προσανατολισμό, κατάρτιση και όρους και συνθήκες παροχής τους, επαγγελματικής ανέλιξης και τους όρους και προυποθέσεις απόλυσης).
Η διάκριση λόγω φύλου περιλαμβάνει την παρενόχληση και τη σεξουαλική παρενόχληση η οποία απαγορεύεται στο άρθρο 12 των εν λόγω Νόμων και ορίζει ως πρωτίστως υπεύθυνο για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης (προληπτικά και κατασταλτικά) στην εργασία τον εργοδότη ή συνυπεύθυνο εις ολόκληρο με το πρόσωπο που προέβει σε αυτή.
Η πιο πάνω νομοθεσία συνδέεται άμεσα με τους περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμους του 1997 εως 2019 εφόσον η διάκριση λόγω εγκυμοσύνης ή λόγω οικογενειακής κατάστασης αντίστοιχα εις βάρος εργαζόμενης γυναίκας στοιχειοθετεί άμεση διάκριση λόγου φύλου και εξετάζεται επίσης με βάση τις πρόνοιες των περί ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμων.
Οι περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμοι του 1997 εως 2019 έχουν εναρμονιστεί με την οδηγία 92/85/ΕΟΚ και πραγματεύονται άμεσα και ειδικά την προστασία της εγκύου γυναίκας, την επέκταση της άδειας μητρότητας σε περίπτωση τοκετού που απολήγει στην γέννηση περισσότερων του ενός τέκνου κατά 4 εβδομάδες για κάθε τέκνο πέραν του ενός από τον ίδιο τοκετό, της γυναίκας που υιοθετεί παιδί, της γυναίκας που κάνει χρήση της παρένθετης μητέρας όπως και της ίδιας της παρένθετης μητέρας στην εργασία (τροποποιητικός Νόμος με αρ. Ν. 116(Ι)/2017) καθώς πρόσφατα έγινε επέκταση της απαγόρευσης της απόλυσης ή προειδοποίηση απόλυσης της μισθωτής πιο πάνω γυναίκας όπως προβλέπεται στους πιο πάνω Νόμους από 3 μήνες μετά το πέρας της άδειας μητρότητας σε 5 μήνες και καθώς και η προσθήκη στην επιλογής της μιας (1) ώρας για αξιοποίηση του ωραρίου εργασίας για χρονικό διάστημα εννέα μηνών για αποθήκευση του μητρικού γάλακτος ώστε να περιληφθεί και το θέμα της παροχής και προστασίας του μητρικού θηλασμού κατά την διάρκεια της εργασίας της μισθωτής (Ν.20(Ι)/2018 και Ν.11(Ι)/2019) .
Περαιτέρω η θεσμοθέτηση της προστασίας της Πατρότητας (Ν.117(Ι)/2017) που συνιστά δημιούργημα της Κυπριακής Δημοκρατίας συμβάλει και ενδυναμώνει το θεσμό της οικογένειας αλλά ταυτόχρονα αναγνωρίζει και ενθαρρύνει την εξισορρόπηση μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής της μισθωτής γυναίκας.
Ο μηχανισμός του αρχιεπιθεωρητή/των επιθεωρητών του Τμήματος Εργασίας συνιστά μια σημαντική εξωδικαστική διαδικασία με συνάμα κοινωνικό ρόλο όπως αυτός προβλέπεται στα άρθρα 26-28 των Περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμων. Η εν λόγω νομοθεσία είναι η μόνη που προβλέπει και περιγράφει στο άρθρο 27 τον εξωδικαστικό μηχανισμό μέσω των διοικητικών οργάνων της διοίκησης με την ιδιότητα του Αρχιεπιθεωρητή και των Επιθεωρητών Ισότητας. Άρα μέσα από αυτή την πρόνοια επιτυγχάνεται ο ρόλος του εξωδικαστικού μηχανισμού. Ο ρόλος του αρχιεπιθεωρητή/επιθεωρητή και αρχική προτεραιότητα του σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο είναι να επιχειρεί να διευθετήσει τη διαφορά εφόσον ενημερώσει την παραπονούμενη για τις ενδεχόμενες λύσεις με γνώμονα πάντοτε το έννομο συμφέρον της. Με αυτό τον τρόπο ο εξωδικαστικός μηχανισμός συμβάλλει κατά πολύ στην ενδυνάμωση της προστασίας των κοινωνικών δικαιωμάτων για αυτό και προηγείται του δικαστικού ελέγχου και όπως ορίζεται ρητά στο εν λόγω άρθρο «με την προϋπόθεση ότι η υπόθεση δεν έχει εισαχθεί σε Δικαστήριο».
Έτσι ο Αρχιεπιθεωρητής και οι Επιθεωρητές που έχουν διοριστεί από τον Υπουργό του ΥΕΠΚΑ καλούνται να επιτελέσουν τον ρόλο αυτό εξετάζοντας καταγγελίες που προέρχονται είτε από την ίδια την μισθωτή που θεωρεί ότι θίγεται, είτε από οργανώσεις εργαζομένων και μη κυβερνητικές οργανώσεις για λογαριασμό της είτε από την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων σχετικά με ενδεχόμενη παράβαση των πιο πάνω Νόμων
Στην πράξη με την ανάθεση του παραπόνου από τον Αρχιεπιθεωρητή /Διευθυντή ΤΕ στον επιθεωρητή και σύμφωνα με τις εξουσίες που έχουν και ορίζονται στο Νόμο ερευνούν την υπόθεση και απευθύνονται τόσο γραπτώς όσο και προφορικά σε αυτούς εναντίον των οποίων στρέφεται η καταγγελία / ή εμπλέκονται στην καταγγελία για απόψεις/διευκρινήσεις/πληροφορίες. Η σύνηθες τακτική που ακολουθείτε είναι να δίδεται γραπτώς στον εργοδότη/ καταγγελλόμενο να απαντήσει εντός 10 ημερών.
Μετά την λήψη των απόψεων και εφόσον προκύπτει ότι μπορεί να επιτευχθεί συμβιβασμός συντάσσεται πρακτικό συμβιβασμού και υπογράφεται από τα δύο μέρη. Αναφορικά με την συμμόρφωση με την νομοθεσία της Μητρότητας αυτό σημαίνει είτε την επάνοδο της παραπονούμενης στην εργασία σε περίπτωση διακοπής της με ότι αυτό συνεπάγεται οικονομικά για τον εργοδότη /ή την συνέχιση της μισθωτής στην εργασία της, ή την ανάκληση του τερματισμού ή της προειδοποίησης εντός πέντε ημερών από την ημέρα που λαμβάνει γνώση για την εγκυμοσύνη της εφόσον προσκομίσει πιστοποιητικό από τον γιατρό της σύμφωνα με το άρθρο 4(3) του Περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμου ή ακόμη να αποζημιωθεί σε περίπτωση που τα πιο πάνω είναι ανέφικτα.
Προσπάθεια των επιθεωρητών είναι να υπάρχει άμεση παρέμβαση από την πρώτη στιγμή πληροφόρησης των γεγονότων στον επιθεωρητή και πριν ακόμη υποβληθεί γραπτώς παράπονο/καταγγελία ώστε να ενεργούν ως διαμεσολαβητές για την άμεση επίλυση της ενδεχόμενης εργατικής διαφοράς που θα μπορούσε να προκύψει με ενδεχόμενες και ποινικές συνέπειες.
Σε αντίθετη περίπτωση συντάσσεται έκθεση γεγονότων και αναγράφονται όλα τα γεγονότα, η νομική βάση, τα συμπεράσματα και/ ή εισηγήσεις και υποβάλλεται στον Αρχιεπιθεωρητή για έγκριση. Η εν λόγω έκθεση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ενώπιον του δικαστηρίου εφόσον το επιθυμεί η παραπονούμενη,(άρθρο 27(1)(γ)).
Επιθεωρητές ισότητας υπάρχουν σε κάθε Επαρχιακό Γραφείο Εργασίας (2 ή 3 σε κάθε Επαρχιακό) οι οποίοι δύναται να παραλάβουν ή εξετάσουν ή συμβουλεύσουν παράπονα σχετικά με προστασία της μητρότητας ή να παραλάβουν παράπονα που αφορούν διάκριση λόγω φύλου τα οποία τα προωθούν στα Κεντρικά Γραφεία για έρευνα στα πλαίσια των περί ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμων. Περαιτέρω οι επιθεωρητές των επαρχιακών οφείλουν να ενημερώνουν τους εργοδότες στα πλαίσια υποβολής κενών θέσεων εργασίας ότι δεν θα πρέπει να δηλώνουν οτιδήποτε που να παραβιάζουν τις νομοθεσίες της ισότητας.
Ο Περί Ίσης Μεταχείρισης στην Απασχόληση και στην Εργασία Νόμος του 2004 ως έχει τροποποιηθεί και εμπίπτει επίσης στην αρμοδιότητα Τμήματος Εργασίας και είναι πλήρως εναρμονισμένος με τις οδηγίες 2000/78/ΕΚ και 2000/43/ΕΚ προβλέπει ένα γενικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της διάκρισης λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, ή πεποιθήσεων, ηλικίας ή σεξουαλικού προσανατολισμού στο τομέα της απασχόλησης και της εργασίας προκειμένου να υλοποιηθεί η αρχή της ίσης μεταχείρισης.
Για περισσότερες πληροφορίες κάνετε κλικ εδώ να επικοινωνείτε με το Τμήμα Εργασίας στο τηλ.22400869.
Οι επιθεωρητές και επιθεωρήτριες ισότητας των φύλων του Τμήματος Εργασίας είναι στη διάθεση του κοινού για πληροφορίες, συμβουλές και διερεύνηση παραπόνων δυνάμει του Νόμου περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και Επαγγελματική Εκπαίδευση. Επιθεωρητές και επιθεωρήτριες ισότητας των φύλων εδρεύουν στα Κεντρικά και στα Επαρχιακά Γραφεία Εργασίας.
