สัญญาณไฟฟ้าของเห็ดราคล้ายภาษามนุษย์ นักวิจัยคาดรู้จักใช้คำศัพท์สื่อสารถึง 50 คำ

แม้เราจะคุ้นเคยกับชื่อของโครงข่ายไมซีเลียม (mycelium) ซึ่งโด่งดังจากซีรีส์ตะลุยอวกาศอย่างสตาร์เทรคเป็นอย่างดี แต่ที่ผ่านมาแวดวงวิทยาศาสตร์ยังไม่มีข้อพิสูจน์ว่า กลุ่มของเส้นใยเห็ดราที่แผ่ไปใต้ดินและส่งสัญญาณไฟฟ้าถึงกันได้นั้น สามารถสื่อสารข้อมูลต่าง ๆ ได้เหมือนกับการใช้ภาษาของมนุษย์หรือไม่

ล่าสุดศาสตราจารย์แอนดรูว์ อดามัตสกี และคณะนักวิทยาการคอมพิวเตอร์จากมหาวิทยาลัยภาคตะวันตกแห่งอังกฤษ (University of the West of England) ได้ทำการวิเคราะห์แบบแผนทางคณิตศาสตร์ของสัญญาณไฟฟ้าจากเห็ดราบางชนิด จนพบว่ามันมีความคล้ายคลึงเชิงโครงสร้างอย่างมากเมื่อเทียบกับคำพูดของมนุษย์

รายงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารของราชสมาคมแห่งกรุงลอนดอน Royal Society Open Science ระบุว่า มีการใช้ขั้วไฟฟ้าปักลงในดินที่มีกลุ่มของเส้นใยเห็ดราแผ่กระจายตัวอยู่ จากนั้นได้บันทึกการส่งสัญญาณไฟฟ้าที่เกิดขึ้นเป็นเวลาหลายชั่วโมง โดยเห็ดราที่ใช้ในการทดลองนี้มี 4 ชนิด ได้แก่เห็ดเข็มทอง, เห็ดแครง, เห็ดเรืองแสง และเชื้อราในหนอนผีเสื้อหรือถั่งเช่า

ผลวิเคราะห์เชิงคณิตศาสตร์และภาษาศาสตร์พบว่า เห็ดราทั้ง 4 ชนิด มีการส่งสัญญาณไฟฟ้ากระชั้นถี่ขึ้นเป็นจังหวะ เมื่อมีสิ่งกระตุ้นเร้า เช่นเมื่อค้นพบอาหารหรือสารพิษที่ต้องหลีกหนีให้ไกล โดยมีรูปแบบของสัญญาณที่เคลื่อนไหวบ่อยถี่กว่าปกติถึง 50 แบบด้วยกัน ซึ่งโครงสร้างของสัญญาณเหล่านี้คล้ายกับคำศัพท์ในภาษามนุษย์อย่างมาก

เมื่อเปรียบเทียบในเชิงภาษาศาสตร์ สัญญาณไฟฟ้าของเห็ดรามี "ความยาวของคำ" (word length) โดยเฉลี่ยที่ 5.97 ใกล้เคียงกับความยาวของคำโดยเฉลี่ยในภาษารัสเซียที่ 6.00 และภาษาอังกฤษที่ 4.80 ในบางครั้งเห็ดราส่งสัญญาณที่เหมือนกับคำศัพท์เหล่านี้นานติดต่อกันถึง 21 ชั่วโมง ส่วนเห็ดแครงมีรูปแบบการใช้คำศัพท์ที่หลากหลายซับซ้อนจนดูคล้ายกับประโยคมากที่สุด

ถึงกระนั้นก็ตาม เรายังไม่อาจสรุปได้ว่าเห็ดราสามารถสื่อสารได้เหมือนมนุษย์ โดยทีมผู้วิจัยกล่าวเน้นย้ำว่า ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นอาจไม่เกี่ยวข้องกับการใช้ภาษาเลยก็เป็นได้ เพราะการเกิดสัญญาณไฟฟ้ากระชั้นถี่ขึ้นนั้น อาจมาจากความต่างศักย์ไฟฟ้าระหว่างปลายสองด้านของเส้นใยเห็ดราได้เช่นกัน

ศ. อดามัตสกี ผู้นำทีมวิจัยกล่าวสรุปว่า "อันที่จริงแล้ว มีความเป็นไปได้ว่าเห็ดราไม่ได้พูดคุยอะไรกันเลย และเรายังไม่พบข้อบ่งชี้ที่จะตัดสินได้แน่นอนว่ามันคือภาษาอีกรูปแบบหนึ่ง แต่อย่างไรก็ตาม ดูเหมือนว่าสัญญาณไฟฟ้าชนิดพิเศษที่เราพบนั้นไม่ได้เกิดขึ้นแบบสุ่ม และควรจะติดตามศึกษาให้ละเอียดลึกซึ้งขึ้นต่อไป"