امروز هشتاد و دومین سالگشت انتشار نخستین شمارهی روزنامهی اطلاعات است؛ روزنامهای که میتوان گفت به عنوان پرسابقهترین روزنامه در کشور بنیانگذار روزنامهنگاری نوین در ایران بوده و از سال 1305 تاکنون به جز دوران اعتصاب مطبوعات که به مدت دو ماه در سال 1357 منتشر نشد، به طور مرتب منتشر شده است و اکنون با چند صد هزار تیراژ در سراسر کشور به چاپ میرسد.
به گزارش ایسنا، نخستین بار در اتاق کوچک عمارتی کهنه در خیابان علاالدوله (فردوسی امروز)، دفتری با نام دفتر اطلاعات توسط عباس مسعودی دایر شد که کارش تهیه و تنظیم خبرهای سیاسی و حوادث روز، برای نشریههای گوناگون آن دوران بود.
در سال 1305 و سه سال بعد از تاسیس دفتر اطلاعات، سرپرست آن از وزارت معارف خواستار دریافت امتیاز تاسیس روزنامه شد و چنین بود که با گرفتن این مجوز، نخستین شماره روزنامه اطلاعات در 19 تیرماه 1305 انتشار یافت.
انتشار اطلاعات در آغاز فقط دو صفحه را دربرمیگرفت و تیراژ آن 500 نسخه بود؛ اعضای کادر آن نیز به جز سرپرست و مدیر روزنامه، فقط دو نفر بودند. اما به تدریج این مرکز گسترش یافت و با گذشت زمان، محدوده کارش از انتشار یک روزنامه بسیار فراتر رفت تا آن حد که به صورت یکی از بزرگترین موسسههای فرهنگی خاورمیانه درآمد.
این روزنامه امروز به عنوان نخستین مبتکر توزیع روزانه از طریق پست در محل مورد نظر مشترک و در کوتاهترین زمان ممکن شناخته میشود که با بیش از 750 نمایندگی، اطلاعات را تا دورترین نقاط ایران، توزیع میکنند.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، موسسههای اطلاعات و کیهان براساس حکم دادستانی انقلاب مصادره شدند و در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفتند؛ سپس از اوایل سال 1359، نمایندگانی از سوی امام خمینی (ره) برای اداره این دو موسسه بزرگ مطبوعاتی منصوب شدند و از این مقطع دوره حساس پیدایش و سالمسازی و تحول کیفی این موسسه بزرگ آغاز شد.
محمدعلی الستی - مدرس ارتباطات - در گفتوگو با خبرنگار رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ارزیابی عملکرد روزنامه اطلاعات بعد از بیش از هشت دهه فعالیت، گفت: در برهههای زمانی مختلف که روزنامههای دیگر با موج سواری بر روی حوادث به طور مقطعی تیراژ خود را بالا برده و بعد نزول کردند و اسیر مسایل حقوقی شدند روزنامهی اطلاعات اصولی و منطقی عمل کرد.
او معتقد است: روزنامهی اطلاعات در تمام مقاطع زمانی رسالت خبری خود را به طرز مطلوبی به انجام رسانده است و این امر معدل کل عملکرد این روزنامه را طی 82 سال انتشار بالا میبرد.
وی به عنوان کسی که از دیرباز خوانندهی این روزنامه بوده است، تاکید کرد: این روزنامه در سرعت انتقال اخبار یکی از بهترینها بوده است؛ همچنانکه در زمینهی حفظ بیطرفی خبری و نیز تحلیلها نمرهی خوبی کسب میکند.
او با اشاره به این که اطلاعات روزنامهی عصر ایران است، انتشار روزنامه در نوبتهای صبح و عصر را دارای معایب و محاسن خاص خود دانست و ابراز کرد: انتظار چاپ دو نوبت در روز از اطلاعات غیرعادی است؛ زیرا آن را به دو روزنامه تبدیل میکند.
الستی مهمترین نقطه ضعف قابل ملاحظه در روزنامه اطلاعات را شکل و فرم ظاهری روزنامه عنوان و خاطرنشان کرد: این روزنامه با داشتن محتوای غنی، باید بکوشد از نظر جنس کاغذ، صفحه آرایی، فونت حروف و سایر متغیرها و عوامل سوری ظاهر خود را متناسب با سلیقههای روز خوانندگان تغییر دهد و اصلاح کند.
اما محمدمهدی فرقانی - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی - در گفتوگو با خبرنگار ایسنا در ارزیابی از عملکرد روزنامه اطلاعات اظهار کرد: جریانسازی مثبت توسط این روزنامه در مقاطعی از زمان غیرقابل انکار است و در شرایط کنونی که برخی از روزنامهها به جامعه شر میرسانند، شر اطلاعات به کسی نمیرسد و این یعنی خیررسانی به مردم.
وی افزود: اطلاعات در تمام این سالها زبان نرم و متعادل و به دور از پرخاشگری، هتاکی و هیجانزدگی و نوعی عقلانیت را انتخاب کرده است.
او با بیان این که پرورش و تولید نسل جوان روزنامهنگاران به دور از سیاستزدگیهای رایج توسط این روزنامه حسن قابل تاملی است، تصریح کرد: در زمانهای به سر میبریم که جامعه بسیاری از اوقات دستخوش هیاجات سیاسی میشود و زبان جامعه نیز با تبعیت از این حالات تب و تاب را تشدید کرده و فضای سیاسی و عقلانیت را تضعیف میکند؛ اما روزنامهی اطلاعات با زبان نرم منتخب خود مروج نوعی عقلانیت است.
بیژن نفیسی - مسوول مدیریت بخش آموزش روزنامهنگاری روزنامهی اطلاعات - هم به خبرنگار ایسنا گفت: دو سال است که مجموعه مطالب روزنامه اطلاعات در 80 سال انتشار به صورت موضوعی و به ترتیب انتشار جمعآوری میشود. این اطلاعات در پنج جلد منتشر خواهد شد که تا کنون دو جلد آن در قطع A4 منتشر شده است.
حسین قندی - مدرس ارتباطات - نیز در این باره اظهار کرد: به شهادت تاریخ روزنامه اطلاعات به عنوان نخستین روزنامهی آزادیخواه در سال 1305 منتشر شده و در رقابتی سالم با روزنامههای بعد از خود همچون کیهان با طرح موضوعات مختلف قصد اطلاعرسانی سریع و صحیح به مردم را داشته است.
قندی بخشی از تداوم فعالیت روزنامهی اطلاعات در بیش از هشت دهه را مربوط به محافظهکاری آن عنوان و تصریح کرد: در حال حاضر اطلاعات با در اختیار داشتن چاپخانه مجهز، تحریریه و بخش اداری به روز و توانایی استفاده مناسب از این امکانات و نیز انتشار گفتوگو با بزرگان و ادیبان ایران و تنوع مطالب از روزنامههای پرمخاطب کشور است.
روزنامه و انتشارات اطلاعات شامل قسمتهای چاپ، لیتوگرافی، فنی، بخشهای کامپیوتری، کادر اداری، حسابداری، بخش آگهیها، تحریریه، بخشهای مربوط به تهران و حومه و شهرستانها و بسیاری بخشهای دیگر است که چاپخانه مجهز به دستگاه چاپ بسیار پیشرفته آن در خدمت چاپ و نشر ایران قرار دارد.
موسسهی اطلاعات همراه روزنامه اطلاعات به عنوان نشریه اصلی مجموعه اطلاعات نشریاتی چون اطلاعات بینالملل، اطلاعات سیاسی اقتصادی، اطلاعات هفتگی، جوانان امروز، دنیای ورزش و غیره را منتشر میکند.
سایت اینترنتی روزنامهی اطلاعات نیز با آدرس www.ettelaat.com فعال است و همه روزه خبرهای روزنامه بر روی سایت منعکس میشود.