Sztando Andrzej, Czy modele oraz ustalenia i rekomendacje prawidłowo integrują zarządzanie przestrzenią z zarządzaniem strategicznym rozwojem gmin? Potrzebne korekty przepisów i działania edukacyjne

Jednym z kluczowych warunków skutecznego zarządzania strategicznego rozwojem gmin jest zintegrowanie z nim zarządzania przestrzenią. Mimo wieloletnich postulatów, kompleksowe regulacje temu służące przyjęto dopiero w 2020 r., w ramach pierwszego etapu reformy systemu zarządzania rozwojem kraju. Do prawa samorządowego wprowadzono strategię rozwoju gminy, a jej obowiązkowymi częściami uczyniono model struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz ustalenia i wytyczne w zakresie kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej. Miały być one wyznacznikami dla gminnych narzędzi zarządzania przestrzenią. Celem przeprowadzonych badań była weryfikacja, czy w praktyce przepisy nt. modeli oraz ustaleń i rekomendacji satysfakcjonująco wspierają tę integrację. Zastosowano w nich metody badawcze analizy aktów prawnych, podobieństw i przyczynowo-skutkową, a także wywiadów pogłębionych. Wykorzystano także wyniki wieloletnich obserwacji uczestniczących. Badania wykazały, że w istotnej części gmin przepisy te nie działają zgodnie z intencją ustawodawcy, co prowadzi do dysfunkcji integracji, a potencjalnie do spowolnienia rozwoju społeczno-gospodarczego. Przyczyną tego stanu rzeczy jest ich niewystarczająca szczegółowość oraz za niski poziom kultury zarządzania strategicznego rozwojem, charakteryzujący część władz i menedżmentu gmin. W części postulatywnej artykułu zaproponowano zatem korekty przedmiotowych przepisów, odnosząc je do przygotowywanej obecnie reformy planowania przestrzennego. Nakreślono także niezbędne działania na rzecz podnoszenia wspomnianej kultury. Artykuł kończą argumenty za kontynuacją badań, zarówno w przedstawionym obszarze, jak i w innych obszarach zarządzania strategicznego rozwojem gmin.