του Φίλιππου Φιλίππου
Ο Αλέξανδρος Ασωνίτης (Αθήνα, 1959) σπούδασε Νομικά και εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα Η συνείδηση της αιωνιότητας το 1995, προκαλώντας τα ευμενή σχόλια των κριτικών και του αναγνωστικού κοινού. Έχει εκδώσει άλλα τρία λογοτεχνικά βιβλία (Λάλον ύδωρ, Γεια σου τηλεόραση!, Το μνημειώδες σχέδιο του σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ), ενώ έγραψε το θεατρικό έργο Η μάνα του Σολωμού, η μάνα του Κάλβου και μετέφρασε από τα αρχαία ελληνικά το Αλεξάνδρου Βίος του Ψευδοκαλλισθένη. Μερικά από τα μυθιστορήματά του έχουν κριθεί αυστηρά, καθώς ορισμένοι κριτικοί είδαν σε αυτά μια λατρεία για την αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο και μια αντιπάθεια για όσους κατά καιρούς έχουν επιβουλευθεί την ανεξαρτησία, την ελευθερία και την υπόστασή της. Με λίγα λόγια, έχει κατηγορηθεί για αναχρονιστικό εθνικισμό, κάτι που ενδεχομένως να επαναληφθεί με το καινούργιο του μυθιστόρημα Εκτέλεση το οποίο αποτελεί το πρώτο μέρος μιας φιλόδοξης τριλογίας με τον τίτλο «Πένθος και Έξαρση» –το δεύτερο μέρος είναι το Εκδίκηση και το τρίτο το Καθαρμοί.
Στόχος του αυτή τη φορά είναι η Τουρκία εξαιτίας κυρίως της εισβολής της στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, της κατοχής και της ανακήρυξης του βορείου τμήματός της σε κρατίδιο που τελεί υπό την εποπτεία της. Έτσι, εκφράζοντας λογοτεχνικά τη μεγάλη του αγάπη για την Κύπρο, πενθώντας για τους δολοφονημένους από τους εισβολείς Κύπριους, στρατιώτες και πολίτες, ο συγγραφέας συνθέτει έναν αντιτουρκικό λίβελλο, μπορούμε να πούμε, όπου εκθέτει τα γεγονότα της επίθεσης στο νησί από τις ακτές της Τουρκίας και ταυτόχρονα αφηγείται μια σκληρή ιστορία εκδίκησης. Κεντρικός ήρωας αυτής της ιστορίας είναι ο Διονύσης Ταλλανδιανός, ο οποίος τριάντα εφτά χρόνια μετά από την εξολόθρευση της οικογένειάς του, επιστρέφει στην Κύπρο με άλλη ταυτότητα, ως Κάρλος Λόπεζ Εντίνιο Αλβάρο, βραζιλιάνος επιχειρηματίας, αγοράζει ένα ξενοδοχείο έξω από την Κερύνεια και βάζει σ’ εφαρμογή το εφιαλτικό σχέδιο της εκδίκησής του.
Αρχίζοντας την εξιστόρηση, ο ανώνυμος αφηγητής ο οποίος προσφωνεί τους αναγνώστες «γενναίες και γενναίοι μου», μιλάει για τον «Διονύση Ταλλανδιανό Βήτα», όπως ο ίδιος αυτοαποκαλείται, θυρωρό στο ψυχιατρείο Δρομοκαΐτιο, όπου προηγουμένως υπήρξε τρόφιμος. Ξετυλίγοντας το κουβάρι των γεγονότων, ο αφηγητής αναφέρεται σ’ ένα φριχτό περιστατικό, την εκτέλεση του Διονύση Ταλλανδιανού, του Άλφα. Αυτός, ο κεντρικός ήρωας, ήταν ο παρ’ ολίγον φονιάς του. Ο Ταλλανδιανός Άλφα, κινούμενος από σφοδρή επιθυμία εκδίκησης, είχε πάρει το1995 από τα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου δήθεν για υιοθεσία έντεκα παιδάκια, δέκα αγόρια και ένα κορίτσι, τα μετέφερε στη Βραζιλία για να τα εκπαιδεύσει να γίνουν αργότερα στυγνοί δολοφόνοι. Πράγματι, τον Ιούλιο του 2011τα πήγε πίσω στην Κύπρο κι αυτά απήγαγαν ενενήντα τέσσερα παιδιά από τα κατεχόμενα και τα κρέμασαν νομίζοντας ότι είναι Ελληνάκια. Στη συνέχεια, οι Τούρκοι συνέλαβαν τον αρχηγό τους και τον εκτέλεσαν στο στάδιο «Ατατούρκ» της κατεχόμενης Λευκωσίας. Η εκδίκηση όμως που είχε οραματιστεί ο Διονύσιος Ταλλανδιανός συνετελέσθη. Τα παιδιά-δολοφόνοι στάλθηκαν σε ψυχιατρικό νοσοκομείο για θεραπεία ώστε να επανενταχτούν στην κοινωνία, αλλά ο Βήτα μπήκε παράνομα στην ελεύθερη Κύπρο για να σκοτώσει πραγματικά Ελληνάκια. Ωστόσο, απέτυχε, αποκαλύφθηκε η ελληνική του καταγωγή και κατέληξε στο Δρομοκαΐτιο.
Ο Αλέξανδρος Ασωνίτης, όπως και σε άλλα έργα του, περιγράφει ανατριχιαστικές σκηνές θανάτων και δολοφονιών, όχι για να πλημμυρίσει τον αναγνώστη με αίμα και βία ή να τον εντυπωσιάσει με την ικανότητά του να εμπνέει αποτροπιασμό, αλλά γιατί μέσω αυτού του τρόπου ξεσκεπάζει την εγκληματική ιμπεριαλιστική φύση ορισμένων λαών, όπως των Βρετανών του Τσόρτσιλ, οι οποίοι κάποτε είχαν δημιουργήσει μια σκληρή αυτοκρατορία με αποικίες σε όλες τις ηπείρους ή των ναζί του Χίτλερ που ονειρεύονταν να κυριαρχήσουν στον κόσμο. Εδώ, στην Εκτέλεση, ξεσκεπάζει τον ιμπεριαλισμό των Τούρκων για τους οποίους μιλάει απαξιωτικά σε κάθε σελίδα του βιβλίου του, θυμίζοντας τις αποτρόπαιες πράξεις τους στην Κύπρο, αλλά και την Μικρασιατική Καταστροφή: «…η Σμύρνη κι ο Πόντος κι η Κνίδος κι η Μικρασία ολάκερη θρηνούν ανεκδίκητα πάνω απ’ τους καπνούς του χαλασμού…» . Δεν παραλείπει όμως να θίξει και τις δολοφονίες από Τούρκους το 1996 δύο Κυπρίων, του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού, αλλά και το σημερινό θέμα της οικονομικής κρίσης, γράφοντας πως «η Γερμανία έχει κάνει πάλι κατοχή στην Ελλάδα».
Ανακεφαλαιώνοντας, τονίζουμε πως η κεντρική ιδέα και το θέμα που αναπτύσσει ο συγγραφέας είναι η εκδίκηση, «το αντίστοιχο και το αποκύημα της σαρκικής ηδονής». Η εσωτερική ανάγκη για εκδίκηση είναι παντοδύναμη και την συναντάμε στην αρχαία ελληνική τραγωδία και στον Σαίξπηρ. «Πέριξ της εκδικήσεως θα ανθίσουν όλα τα κόκκινα λουλούδια της σφαγής. Θα περιτυλιχθούν, θα μεγαλώσουν, θα ευωδιάσουν», αποφαίνεται ο Ασωνίτης.
info: Αλέξανδρος Μ. Ασωνίτης,Εκτέλεση,Εκδόσεις Πατάκη, 2018
Αγαπητοί φίλοι του «Αναγνώστη» μόλις τέλειωσα την ανάγνωση του μυθιστορήματος Εκτέλεση του κ Ασωνίτη και επειδή μου έκανε εντύπωση, έψαξα στο δίκτυο να δω αν υπήρχαν σχετικές κριτικές. Βρήκα και διάβασα στο Βήμα, στην Καθημερινή, σε σας, στην Εφημερίδα Συντακτών και στο Βιλιοκαφέ. Επειδή η δική σας του κ. Φιλίππου είναι τελείως διαφορετική από τις άλλες και μιλάει για πράγματα που δεν αναφέρονται στις άλλες και δεν έχει καμμία αναφορά στην λογοτεχνικότητα του μυθιστορήματος, μου ήρθε η ιδέα να κάνω το σχόλιο αυτό επισυνάπτοντας και τις κριτικές, ώστε να μπορεί να κάνει συγκρίσεις ως προς την διαφορετική οπτική του ο συντάκτης σας αλλά και όποιος άλλος ενδιαφέρεται από το αναγνωστικό κοινό σας. Καλή συνέχεια!
https://www.efsyn.gr/nisides/200786_i-tromeri-toy-i-lalia Εφημερίδα των Συντακτών
https://www.kathimerini.gr/1020394/article/politismos/vivlio/katexomenos-apo-to-pa8os-toy-logoy Καθημερινή
http://www.anoixtitexni.gr/2019/07/10/travmatiki-misallodoxia-tou-vangeli-chatzivasiliou/ Το Βήμα
http://vivliocafe.blogspot.com/search?q=%CE%B1%CF%83%CF%89%CE%BD%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82
Με εκτίμηση κι ευχαριστίες.