Academia.eduAcademia.edu
І Ь І . - . 2002. VISNYK LVIV UNIV. Ser. Art Studies. 2002. № 2. P. 132-142 . 2. . 132-142 745.52(477) “16/17” А Е А ” А Е А“ XVII-XVIII .: , Е А , алина ь ь , . , 38, 79011 ь , , : 8 0322 76 14 82, e-mail: kohut_ua@yahoo.com / ґ V - V ., . ( ( .), .), .) ( :“ .) ” V - V , : , ) – , . , є . , ’ : ’ . є , […] […], . 72-72 ., 2002 є , , є . XVII-XVIII – © , ”( є , , ” [2, - “ , є 1537 ., ь , . є є , . 1673 , є – , є , ( є ( ), . є , є . є є […], .]. є . , , [1, c. 44-45, 74, 154-155, 220, 222, 316]. XVI . -“ ”, є “ ь І Д ь […], […], […] […] […], ь […], є , “ ” є XVII-XVIII . , “ “ ь )” [3, ( . , . XVII-XVIII . “ ” , є . . . ( . 133 … , , [3, . 11]. ” . . . ь . 11], ) 1. є є , , – . , . (XVII , .), . . “ ”: “ “ , ”, , , [5, c. 5], XVII-XVIII . є ” “ ”” . ” “ “ є , XVII-XVIII , є є . Є . . є є XVI . , , є . XVI . “Turquoy carpett of Norwiche work” ( ’ . “ є [6, s. 280-281, 229]. . XVII . . , , ) (Savonnerie) є , (Aubusson). , , ) [6, s. 280]. XVI . . XVII . ” XVI . 2 , “more Turcico” ( . є , . [Arch. Nieświeskie w Warszawie. Księga gospodarska Anni 1750. (Kopje rozporządzeń gospodarskich i prawnych ks. Michała Kazimierza Radziwiłła). – T. II; T. III (1756-1761)]. . [4, s. 6-9] 2 . є , . , , , , 1616 . 135 є (3 “ ”, 18 “ ь ”, 43 “ ь ”, 12 “ ь ”, 53 “ ”) [7, s. 212]. , , 1623 . 288 , :“ ь ”, “ ь ”, “ ”, “ ”, “ ” [8, s. 95]. 1 . 134 , , 24 1585 ., , . .1 20- є , , 1605 .) “more Turcico” , . , , , . ( 1585 є , , є “ , XVI-XVII , . . , . є є 2 ” , . , , . , , – , ( , є , . , ) . , , є , . XVII . , . , , [11, s. 35-36]. є Perside” ( [13, s. 71-72]), , . 1643 . є (1646 .) , є 1659 . [12], ), “peristromata” ( “ac si in ipsa . , , . . , . , , , [9, s. 81], 1698 . – , , XVII 3 ’ . ( . 1-3). . , , 1 , 1692 . , є . T. IV. є . є - , є. O [5, c. 5]. : Archiwum Jana Zamojskiego. – Kraków, 1948. – S. 407 [9, s. 69]. 2 1588 ., ”, є , 3 , “ .№ 15. “ , ”. [10, . 132]. . , , “ ” 135 … є . , ’ 1 . , . , XVII , “ ( “ є ) [14, c. 3], “ ь ” ”( , ) [16, c. 1056], ) [17, c. 5] . , . XVII – . XVIII . . 124 [14, c. 3]; 143 [16, c. 950-1204]. 1724 . “ ”, є , ’ 2 [18, c. 1-90]. “ ...” є 101 , . є є . , . XVII-XVIII . ь ь ” “ ь ) [15, c. 39-45], “ ь ”( ”“ , . - , , ”( . ” . “ , [18, c. 48]. . ь ”: “ ь , , [...] 17. 2” [18, c. 48-49]. : ”, “ ` ь”, [18, c. 50]. , , 1“ ”. , 2 -“ ” : “ “ ь 1” [18, c. 44,48]. “ ь ”, є –“ ; “ , , , , “ 3 “ ” 2”, є , . , , , , . є 1 , . , . . , 2 , 3 1917 . . , “ . . ( . 5) 3. ” [19, , . . . № 21899 ( , . є , . . 129]. 1918 .. [5, c. 7]. -959). , . [14, . 4]. 1913 . . . 136 , . , , . ’ . 1678 . , , , є , . , , [20, c. 12]. , ` . , . . , . “ є . [10, c. 140]. є , ” , , , XVIII . , , ’ “ ” 1, – є 1772 є . , (1629-1682 ’ . XVIII є .), (1682-1704 . .), . [3, . 11]. є . 2. .) (1704є , 1704 . – , . , , є , 5- . . , . , XVIII 3 .- . . . є XVII – , XVII . XVII-XVIII , . є , , . є 4 ’ є XVIII c ., . . , (“ є ”) , ( ’ ) ( . 4). , : . ґ , ґ , . XVIII 1751 .) Państwowych Zbiorach Sztuki na Wawelu ( ), . № 1726. , 1 . XVIII . ’ : , , [9, s. 78-81], . . . 3 є . , “ , , . , , , є [...]” [9, s. 99]. 4 Muzeum Narodowe w Krakowie; Zamek Królewski na Wawelu; Muzeum Narodowe w Warszawie; Zamek Królewski w Warszawie. 1 2 є . ( . , “ ” 137 … [9, s. 78-79; 21, s. 439]. , . XVII [22, s. 366; 23, s. 155,156]. 35 , . [24, . 22]). . ( 1773 .). , , “Dzienniku Handlowym” , 1786 . ( , . ’ ( 1698 . “ ”) , , , [24, . 22]. . , . ( s. 9; 26, s. 46]. , . .) [25, , , , ” “ 1 , . , [29, s. 248; 30, s. 878; 31, s. 135], . , [33]. ’ “ . , ґ ” . 2). , ( 1787 . ’ : , “Labori et diligentiae” [33, s. LXIV]. є . . . , є 1795 ., “Tapis” ( ) : “un tapis d table, fason de haute-lice, sans envers fait par Opana Polonais a Wianuspole” ( , , , ) [26, s. 47-48]. є , , , : “un tapis dito, fason de haute lice, sans envers fait par Opana Polonais a Wianuspole” ( , , ) [34, s. 135]. , . , , , ( ?) . . “ . ”. 1 . , : . . [27, s. 167] є [28, , . c. 40]. 2 [32, . 445]. , [3, . 11], . , . . 138 , ’ , . 1791 . “ , , [33, s. LXIV]. є , ” є , . . XVIII ( , . . . “ ”, є . 1751 . . .) “ ”. “ ”, , [35, s. 354-355]. . ’ , , ь , “ ( .) [25, s. 9], . є . , ” , “ , 1780 . [30, s. 44]. є . ” є , . XVIII . , . . XVIII . , , [36, . 71]. , , . 1756-1761 . [37, . 204]. Є. . ’ є , . 1766 . : “[...] , ь” [38, . 188- ь, ь , , , 189]. 1803 . – , [39, . 443]. ’ XVIII , . XIX ” . . є ., “ “ ( ” .), , ь “ , , : “ . [...] ь” [41, . 170]. є “ ь . є ь , ” [40, . 238]. . 1817 . : . . , , . ь є , , ь є, , ” . , ( . .), “ . ” 139 … ( .). 1 – “ “ ...” ” . 500 є – є . . . , [40, . 239-240]. є , , , , . “ ” , . XVIII , . “ ” “ ( 1738 . – є . , “ . ” є , (Rzewuski). . ”. 31 ) “ . “ 13.01.1739 ., 7”. . є , , , є “ -“ . ” є є є , XVIII є . є . . XVIII . . XVIII - є – , , 1730 . є, ь”, , - 20 “ ”. , , “ ” . ” , . є , 1769-1776 ) , 1 є . [43]. . . “ 4). ( ., , ”. ( , . , , . , XVIII . є . -“ . XVII-XVIII . ), ., . ( . ., . . . є “[...] , 1/6 – є, XVII- ., . ., . 1 ” , . . : ( , ) ” [42, . 135]. . 140 . . XVIII є ., є . ’ є , , . є , ( - ) ., , . , , , . є “ . . . ( ” “ ” . .), . “ XVII-XVIII “ ” . ( . 6). ”, , . “ ” , . , , . –––––––––––––––––––––––– 1. / . . . 2. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. . . - . 389 ( . 1. 3. 4. . .Є. ; . . – ., 1989. .- . ). . 20. . . (XVII – . XX .). – ., 1966. Mańkowski T. Materiały do dziejów manufaktur tkackich Michała Kazimierza Radziwiłła Rybeńki // Prace Sekcji Historii Sztuki Towarzystwa Naukowego Wileńskiego. – Wilno, 1937. – T. II. ь . .– , 1925. Great carpets of the World. – New York, 1996. Lubomirski J. T. Regestra skarbca ksiąt Ostrogskich w Dubnie, spisane w roku 1616 // Sprawozdania do badania historii sztuki w Polsce. – Kraków, 1900. – T. VI. Łozinski Wł. Prawem i lewem. Obyczaje na czerwonej Rusi w perszej połowie XVII wieku. Kraków, 1960.– T. 1. Mańkowski T. Polskie tkaniny i hafty XVI-XVIII wieku. – Wrocław, 1954. ь Д. . ( ) // . – . – ., 1927. Mańkowski T. Sztuka islamu w Polsce w XVII i XVIII wieku. – Kraków, 1935. Cursus gloriae III et Excell. Dni Dni Alexandri in Koniecpole Koniecpolski, Palat. Sendom (iriensis) S. R. I. Princiois etc. ad posthumam memoriam Panegyrico adumbrat. et inter lugubres exequias, ad feralem urnam VIII cal. dec. 1659 luci “ 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. ” 141 … publicae exhibitus opera M. Stan. yznowski Phil. Dris et profess. Almae Acad. Cracoviensis apud viduam et Haeredes Chr. Schedel. Cracoviae 1659. Krygowski-Lemberg T. Pollenteppiche (Polnische Knüpfteppiche). // Orientalisches Archiv. – 1911-1912. – № . . // .– : . . , 1926. – . 3. – . 1. . . . // . – 1888. – . . № 15 // , .– , 1884. – . 8. . i ( ). – , 1928. // ь .– , 1862. – . . 3. – V. .– , 1995. // . – 1901. – . 73. [ , , ]. – . 12 Rychlewska M. Kobiernictwo // Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII wieku. – Wrocław-Warszawa-Kraków, 1966. Stępowska K. Polskie dywany wełniane // Sprawozdania komisyi do badania historyi sztuki w Polsce. – Kraków, 1912. – T. 8. Biedrońska-Słotowa B. Kobierce z polskich manufaktur (Próba podsumowania) // Tkaniny artystyczne z wieków XVIII i XIX. Materiały sesji naukowej w Zamku Królewskim na Wawelu (21 marca 1991). – Kraków, 1997. Markiewich M. Historia polskiej tkaniny do XIX wieku // Tkanina polska. – Warszawa, 1959. Salski J. Sztuka i kultura polska na Litwie i Rusi. Wystawa retrospektywna zorganizowana przez wydział zabytków t-wa Stra y kresowej. – Warszawa, 1921. Szuman S. Dawne kilimy w Polsce i na Ukrainie. – Poznań, 1929. Swieykowski E. Zarys artystycznego rozwoju tkactwa i haftarstwa objaśniony zabytkami Muzeum Narodowego w Krakowie. – Kraków, 1906. Urbański A. Z czarnego szlaku i tamtych rubie y. Zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie. – Warszawa, 1928. Kołaczkowski J. Wiadomości tycząnce się przemysłu i sztuki w dawnej Polsce. – Kraków, 1888. Słownik geograficzny królewstwa polskiego i innych krajów slowiańskich. – Warszawa, 1884. – T. V. Polski słownik biograficzny. – Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łód , 1984. – T. XXVIII/1. Słownik geograficzny królewstwa polskiego i innych krajów slowiańskich. – Warszawa, 1888. – T. III. Pamiętniki Jana Duklana Ochockiego. – Warszawa, 1882. – T. I. – S. 145; Wyjątki z pamiętników Seweryna Bukara, jako dodatek do J.I.Kraszewskiego. Pamiętniki Jana Duklana Ochockiego. – Warszawa, 1882. – T. III. – S. 298-299. . : Sprawozdania z posiedzeń Komisji historii sztuki za czas od 1 stycznia do 31 grudnia 1897 r. // Sprawozdania komisji do badania historii sztuki w Polsce. – Kraków, 1900. – T. 6. . 142 34. Inventaire general des meubles et effets mobiliers qui sont dans le chateau de Varsovie, fait en mars 1795 / Generalny inwenrarz mebli i innych ruchomości znajdujących się w zamku Warszawskim, sporządzony w marcu 1795 roku. – Warzawa, 1997. 35. Słownik geograficzny królewstwa polskiego i innych krajów slowiańskich. – Warszawa, 1895. – T. XIV. 36. . . – . 2. XVIIXVIII . – , 1922. 37. . ’ // . . – ., 1927. – . . 38. . . . // . – 1888. – . 23. 39. ь . . . – . 1. – , 1882. 40. . // . – 1892. . 36. 41. 1817 . // . .– , 1870. – № 2. 42. . // . , . – IV. – ., 1898. 43. . - . 181. - . 2. . № 803. є , , , , , , , 1769-1776 . UKRAINIAN KILIM AND CARPET WORKSHOPS IN THE XVII th AND XVIII th CENTURIES: FACTS, MYTHS and SPECULATIONS Halynа KOHUT Lviv Academy of Art, Art Studies Deppartment 38, Kubiyovycha str., 79011 Lviv, Ukraine, Phone/fax: 8 0322 76 14 82, e-mail: kohut_ua@yahoo.com The author attempts to recreate the geography of kilim and carpet production in Ukraine during the XVII th and XVIII th centuries. On the basis of historical documents the author aims to differentiate the actual workshops from those which are questioned or fictional, but were mentioned in modern bibliography. Of particular note among the leading Ukrainian kilim and carpet production centres which functioned during XVII th and XVIII th centuries, are the workshops of: Murat Jakubovych in Zamost’ (now found in Poland), the Koniecpolski family in Brody (Lviv region), Hetman Pavlo Polubotok in Mykhajlivka (Lebedyn district of Sumy region), the Bukhari family in Ivanopil (Chudniv district of Zhytomyr region), and Hetman Kyrylo Rozumovskyj in Baturyn (Bahmach district of Chernihiv region). The article also includes wide bibliographic references on Ukrainian kilims and carpets. Key words: kilim, carpet, workshop, design, weavers. 21.01.2002 6.02.2002 № . 133 140 14 5