Als er iets is dat ik door de coronacrisis wel geleerd heb is dat er vreselijk veel nutteloze zaken door een school heen gaan. Voor de goede orde: mijn eigen ervaring put ik uit mijn schoolgaande kinderen én mijn werk door het hele land heen, waarbij ik wekelijks twee tot vier scholen bezoek. Wat ik al meende te zien voor de grote scholensluiting door corona, heb ik intussen voor mezelf bevestigd zien worden. Leerkrachten en scholen worden gedwongen om veel te veel te vernieuwen. Terwijl we met de neus op de feiten kunnen stellen dat er één ding hoort te gebeuren binnen het onderwijs: onderwijs!
Daarom zou ik ervoor willen pleiten per direct te stoppen met allerlei vernieuwingen en gewoon les te gaan geven.
The leader in me, Vreedzame School en TOM-onderwijs…
Vanuit mijn eigen praktijk begeleid ik leerlingen met leerproblemen en dus kom ik veel op scholen. Twee van die scholen zijn bezig met het (commerciële en peperdure) traject The Leader in Me. Dit is een theorie gebaseerd op The 7 Habits van Stephen Covey. Nadat ‘de 7 gewoonten van zeer efficiënte mensen’ in het bedrijfsleven niet meer te verkopen was, is het omgebogen naar een vorm die verteerbaar is door basisscholen. Kinderen moeten vorm gaan geven aan de 7 gewoonten om de beste versie van zichzelf te zien…
Dit kost een bak met geld (er moeten vanuit het CPS, als ik mij niet vergis, expert worden ingevlogen om het traject te laten landen), maar vooral ook tijd. Tijd die in een vernieuwing gaat zitten die door nog niet de helft van een team gedragen (laat staan begrepen) wordt en tijd die dus niet in het onderwijs gaat zitten.
Een stuk of zes andere scholen hebben jaren geleden de Vreedzame School neergezet, waar op zes van de zes scholen momenteel weinig meer van staat. Want gedrag kruipt waar het niet gaan kan… En dan heb ik nog een TOM-school die eigenlijk alles van TOM (Team Onderwijs op Maat) los heeft gelaten, behalve de naam op de voorgevel.
Kort gezegd: mijn ervaring met vernieuwingen is dat ze peperduur zijn en geen zoden aan de dijk zetten. Hooguit voor een ambitieuze directeur die snel een vernieuwing op zijn cv bij wil schrijven.
Back to the basics door corona
De coronatijd heeft dit voor mij bevestigd. Door de sluiting van de scholen in maart werden leerkrachten gedwongen om helemaal terug naar de basis te gaan: alleen lesgeven in dat wat kinderen nodig hebben. Taal en rekenen. Hier en daar wat extra’s. De leerkrachten die digitaal goed onderlegd zijn zetten thuisonderwijs via webcams in werking, andere leerkrachten deden het via roosters en kopieën.
Het werkte. Als we nu kijken zijn er nauwelijks leerachterstanden waar te nemen. En dat terwijl het onderwijs drie maanden op zijn gat heeft gelegen.
Wat móest gebeurde, gebeurde…
Wat gebeurde er? Heel simpel. De leerkrachten waren aan zet. En die deden wat ze altijd doen: ertoe. Ze deden wat ertoe doet. Ze beoefenden hun vak. Ze pasten zich aan en maakten er het beste van, zoals ze dat nu – in de nasleep van het thuisonderwijs – nog altijd gaan doen.
Hadden ze daar The Leader in Me of de Vreedzame School bij nodig? Moest dat met welke vernieuwing dan ook? Nee. De enige vereiste was kennis en kunde en de vaardigheid om die aan te passen naar de nieuwe situatie. Hooguit zou je een vernieuwing kunnen wensen in het thuisonderwijs en het digitale aspect van lesgeven. Maar de rest was overbodig.
Miljoenen euro’s per jaar
Daarom zou het mijn idee zijn om te stoppen met het onnodig blijven vernieuwen van het onderwijs door peperdure bureaus in te huren en leuke stempeltjes te sparen. Stop die miljoenen per jaar in de kwaliteit van het onderwijs dat al staat, bouw dat verder uit en zie hoe de leerlingen zullen groeien. Pomp geld in de digitale vaardigheden van leerkrachten en zie erop toe dat er ieder jaar bijgeleerd wordt, door zowel leerling als leerkracht. Dan zal je zien dat het onderwijs zijn kracht weer terugkrijgt: de leerkracht.
By 