آبادان

آبادان یکی از شهر های استان خوزستان و جنوب ‌غرب ایران، مرکز شهرستان آبادان و از مناطق آزاد بازرگانی (منطقه آزاد تجاری-صنعتی اروند) ایران است. آبادان بر جزیره‌ ای هم‌ نام خود در ۵۳ کیلومتری خلیج فارس در نزدیکی با مرز های عراق و کویت جای گرفته ‌است.

موقعیت جغرافیایی آبادان

موقعیت جغرافیایی این شهر در طول ۴۸ درجه و ۱۷ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۰ دقیقه و با بلندای ۳ متر از سطح دریا و با پهناوری ۲۷۹۶ کیلومتر مربع است. حدود آبادان از شمال به شادگان، از خاور و جنوب به خلیج فارس از جنوب باختری و باختر به کشور عراق که حد فاصل مرز طبیعی را رودخانه اروند تشکیل می‌ دهد و از شمال باختری به خرمشهر محدود می‌ شود.

وجه تسمیه

برخی مورخان بر این باورند که پیش از روزگار تاریخ‌ نگار یونانی هرودت، منطقهٔ آبادان سکونت‌ پذیر بوده‌ است. مدتی دراز میان امپراطوری عثمانی و صفویان-قاجاریان مورد مناقشه بود، سپس در ۱۸۴۷ کاملاً به ایران پیوسته شد. در تجزیه و تحلیل ریشه نام آبادان به کلمه پهلوی اوپاتان می‌ رسیم که به معنی «محلی برای پاسداری و نگهبانی از آب» رسید و بطلمیوس، پدر جغرافیای یونان، نام «آرپفانا» و «آپفادانا» را برای آبادان به کار می‌برد.

واژهٔ «عَبّادان»، که در دوره‌ های اخیر به آبادان استناد می‌ شد، معرّب همان واژه است. آبادان (به پارسی میانه: Āpātān)، به معنای «آباد، باصفا، بارونق و ضد ویران» گفته شده‌ است.در فرهنگ فارسی معین، «معمور، دایر، برپا و مقابل ویران و خراب» گفته شده‌ است.

از منابع قرون وسطی، و تا قرن حاضر، نام این جزیره همواره به صورت عربی عَبّادان آمده‌ است. این نام گاهی از عَبّاد (به معنی پرستشگر) اشتقاق یافته‌ است.

پیشینه تاریخی آبادان

بر اساس نوشته‌ های مورخان و جغرافی‌ دانان، آبادان روزگاری از لحاظ کشتی‌ رانی و سیاحت، اعتباری داشته‌ است. به نوشتهٔ ابن بطوطه این شهر در زمینی شوره‌ زار قرار داشته، بارندگی در آن کم و کشاورزی در آن رونقی نداشته‌ است. نویسنده حدود العالم آن را شهرکی کوچک و آباد بر کرانه دریا دانسته‌ است. او می‌ گوید: همه حصیر های عَبّادانی و حصیر های سامانی از آنجا خیزد و نمک بصره و واسط از آنجاست

انصاری دمشقی از آبادان به عنوان «آخرین ده بر کناره دریا»، ابن بطوطه به عنوان «قریه‌ ای بزرگ» و ابن حوقل به عنوان «قلعه کوچک آبادی بر کناره دریا» یاد می‌ کند. برخی پیشینیان، بنای آن را به اردشیر نسبت داده‌ اند.

محله های آبادان

از محله‌ های مشهور آبادان می‌ توان به احمد آباد، امیری، کوی کارگر، امیر آباد، بریم، بوارده (شمالی و جنوبی)، (کارون). کوی ولایت «اروسیه»، کوی لاله، هزاری‌ ها، هلندی‌ ها سیکلین اشاره کرد.

کوی بهار، کوی قدس، کوی بهارستان، کوی گلستان، کوی ذوالفقاری، کوی ملت، کوی بهمن، کوی ولی‌ عصر، تانک فارم، جمشید آباد، سرویس قنواتی، هلال بریم، فیه و ۷۰۰ دستگاه، همچنین کوی فرهنگیان که با ساخت مسکن مهر در مجاورت آن توسعه پیدا کرده‌است از دیگر محله‌ ها و کوی‌ های این شهر هستند.جزیره شادمانی در رود بهمنشیر و جزیره ارگ در اروند رود نیز از جزیره‌ های کوچک درون این شهر هستند.

در دهه ۵۰ خورشیدی فرهنگ شهرنشینی آبادان به ‌ویژه پس از ساخت پالایشگاه بزرگ آبادان تا زمان ملی شدن نفت ویژگی‌ های یک شهر استعماری را تداعی می‌کرده‌ است. محلات آن در این زمان ترکیب جمعیتی جدا و چه بسا متخاصم داشتند. ساکنان بخش مرکزی، احمد آباد و محله بهمن‌ شیر را گودنشینان و حاشیه‌ نشینان شهری، و محله‌ های بریم، بوارده را اروپاییان و کارکنان ایرانی مرتبط با آن‌ها تشکیل می‌دادند.

 با روی دادن جنگ ایران و عراق این شهر تقریباً خالی از سکنه شد و پس از بازسازی و بازگشت ساکنان، شکاف‌ های طبقاتی میان محلات کمتر شد اما هنوز نابرابری‌ های فضایی میان محلاتی چون بریم، ایستگاه ۷ و پل بهمن‌شیر وجود داشت.

اقتصاد آبادان

پالایشگاه نفت آبادان

پس از کشف نفت در شهر مسجد سلیمان لزوم ایجاد یک پالایشگاه نفت برای تصفیه نفت به نظر می‌ رسید به همین دلیل این پالایشگاه در سال ۱۲۹۱ توسط انگلیسی ها ساخته شد. این پالایشگاه در ابتدا روزانه ۲۵۰۰ بشکه در روز نفت تصفیه می‌ کرد. ظرفیت پالایشگاه آبادان در سال ۱۳۳۰ به ۵۰۰۰ بشکه در روز رسید که پس از سرمایه‌گذاری شرکت‌ های خارجی به۶۰۰ هزار بشکه در روز رسید که می‌ توان از آن به عنوان برزگترین پالایشگاه جهان یاد کرد.

پتروشیمی آبادان

در سال ۱۳۴۲ انستیتو نفت فرانسه از طریق سازمان برنامه و بودجه مأمور شد تا مکان‌ یابی ایجاد صنایع پتروشیمی در ایران را بررسی کند؛ و با توجه به نزدیکی آبادان به میادین نفتی و هم چنین وجود خط لوله‌ های نفت از قبل احداث شده برای پالایشگاه آبادان و دسترسی به منابع آب شیرین دائمی به دلیل مجاورت آبادان با رودخانه اروند رود این مطالعات منجر انتخاب شهر آبادان و به تأسیس شرکت سهامی پتروشیمی است

آبادان با مشارکت ۷۴٪ سهم شرکت ملی پتروشیمی و ۲۶٪ سهم شرکت ب اف گودریج آمریکا گردید؛ و در سال ۱۳۴۶ به دلیل اینکه در داخل کشور هیچ گونه تجربه ساخت مجمتع‌ های پتروشیمی وجود نداشت عملیات ساختمانی مجتمع توسط شرکت لاماس آمریکا آغاز و تنها دو سال بعد در سال۱۳۴۸ رسماً به بهره‌ برداری رسید.

راه‌آهن

همزمان با آغاز ساخت یکی از بزرگترین کارخانه‌ های فولاد در شهر بافت عملیات مطالعاتی ساخت راه‌ آهن سیرجان بافت کرمان آغاز شده و همچنین با وصل راه‌ آهن سیرجان به مسیر نیریز استهبان شیراز کازرون برازجان بندر گناوه بندر دیلم هندیجان بندر ماهشر شادگان آبادان که در یک راستا قرار گرفته است

که بیشتر شهر های یاد شده صنایع مربوط به فولاد در آن‌ها وجود دارد و همچنین نبود خطی که جنوب شرق را بوسیله خطوط راه‌آهن به جنوب غرب وصل کند توجیه می‌کند.

برای خرید بلیط هواپیما با کارشناسان ما تماس بگیرید

گردشگری آبادان

آبادان یکی از قدیمی‌ ترین شهرهای ایران بوده که از زیبایی های طبیعی، تاریخی، گردشگری، تجاری و معنوی خاصی برخوردار است. همان‌ طور که گفته شد بهترین زمان جهت عزیمت و تفریح در آبادان روز های پایانی اسفندماه و ابتدای فروردین می‌ باشد.

پل کابلی آبادان

پل کابلی آبادان نخستین پل کابلی واقع در خشکی جهان نام گرفته است و در محله کوی فرهنگیان و به اسم رایج (تانکی ابوالحسن) در بین مردمان این شهر شناخته می شود که تقریبا در مرکز جغرافیای این شهرستان و یکی از ورودی های اصلی شهرستان و در کنار پلی اصلی که از رودخانه بهمنشیر عبور می کند قرار دارد.

همچنین از لحاظ زیر بنایی و زیبایی کالبدی شهر تصمیم گرفته شد تا شکل پل به صورت کابلی احداث شود تا ضمن استفاده کمتر از پایه از فضای بیشتری برای تردد استفاده شود. پل کابلی آبادان پس از تهران و تبریز سومین پل کابلی تقاطع غیر همسطح در سطح کشور و اولین آن در جنوب غرب کشور به شمار می رود که در خشکی به اجرا در آمده و برای ساخت آن بیش از 50 میلیارد ریال اعتبار هزینه شده است.

مشخصات فنی پل : 200 متر طول ،17 متر عرض ،28 متر ارتفاع پایلون ها ،استفاده از 224 رشته کابل ،2500 تن وزن پل ،700 تن وزن سازه ای پل و اجرا در مدت 18 ماه.

جزیره مینو

یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری آبادان جزیره زیبای مینو است که برای هر مسافری می تواند سفری خاطره انگیز به یادگار بگذارد، به ویژه شب های این جزیره بسیار دیدنی و جذاب است. این جزیره در گذشته صلوح نام داشته و بین آبادان و خرمشهر واقع شده که دو شاخه اروند رود آن را فرا می گیرد.

این جزیره دارای 10 متر ارتفاع از سطح دریاست و در فاصله 10 کیلومتری خرمشهر قرار دارد. مینو، شهر کوچکی است که در آن قرار گرفته و بزرگترین آبادی این جزیره است. این شهر جمعیتی در حدود 13,000 نفر دارد و تفریحگاهی برای مردم آبادان و خرمشهر به حساب می آید. در جزیره مینو پنج نهر جریان دارد که دوتای آنها از رود جرف و سه تای آنها از اروند رود منشعب می شوند.

این جزیره از معدود نقاط جهان است که آبیاری زمین های کشاورزی آن به وسیله برکشند و فروکشند آب انجام می شود و به هیچ وسیله دیگری نیاز نیست. بخش عمده ای از این جزیره از نخلستان پوشیده شده که محیط مناسبی برای زیست پرندگان مهاجر است. همچنین نیزارهای انبوه آن پناهگاه حیوانات وحشی مانند گراز است. بسیاری از ساکنان مینو را اعراب تشکیل می دهند و به همین سبب زبان رایج مردمان شهر عربی است.

مسجد رنگونی ها

سال ۱۲۹۱شمسی پالایشگاه آبادان به عنوان اولین واحد تصفیه نفت ایران و مرکز عمده صدور فراورده های نفتی در نیمکره شرقی آغاز بکار کرد. با مطرح شدن آبادان به عنوان یکی از شهر های صنعتی، هزاران تبعه انگلیسی، هندی و پاکستانی به این شهر مهاجرت کردند. از نخستین گروه هایی که به آبادان آمدند کارکنان پالایشگاه رنگون از کشور میانمار کنونی (برمه سابق) و عمدتاً رنگونی الاصل و مسلمان بودند.

به همین لحاظ درصدد تاسیس عبادتگاه در زمین های شرکت نفت آمدند و بالاخره با موافقت این شرکت، ساخت مسجد بدست کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان آغاز و در سال ۱300 خورشیدی (1921 میلادی) بنای آن نهاده شد.

قدمت این مسجد مربوط به اواخر قاجار و اوایل پهلوی است. مسجد رنگونی ها، به سبک معماری شبه قاره هند با گچبری هایی زیبا و برجسته و آرایه هایی سیمانی و منحصر به فرد است و اکنون بعنوان موزه اسناد تاریخی و خطی فعالیت دارد.مسجد رانگونی‌ها ۹ فروردین سال ۱۳۷۸ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۲۸۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کلیسای ارامنه گریگوری

آبادان از دیر باز یکی از مظاهر گفتگوی تمدن ها و پذیرش آراء و ادیان سایر مذاهب بوده است ، این موضوع را می توان با نگاهی ساده به تعداد معابد و مساجد پیروان سایر مذاهب و ادیان در شهر آبادان دریافت . وجود کلیسا های متعدد ، کنیسه ها ، معابد سیک ها و هندوان ، مساجد سایر ملل مسلمان و مسلمانان پیرو سایر مذاهب اسلامی …. همگی حاکی از وجود یک اعتقاد و احترام نسبت به معتقدین به دیگر ادیان است

هر چند که از این معابد و زیارتگاه ها که نام بردیم شاید چند تایی بیشتر باقی نمانده باشد. اما یکی از این مکان ها که هنوز سالم مانده و همچون ساختمانی زیبا گوشه ای از شهر خوبان را زینت می بخشد ، کلیسای ارامنه گریگوری آبادان است ، کلیسایی که در سال ۱۹۵۸ میلادی (۱۳۳۶ هجری شمسی) بنا شده و بزرگترین تالار اجتماعات ارامنه مقیم آبادان محسوب می شود .

شاید برخی بیاندیشند که حضور این همه مکان مقدسه در شهر آبادان ریشه در صنعتی بودن این شهر و حضور بیگانگان در یک قرن اخیر داشته باشد ، اما با نگاهی به پشت سر و آنچه که در کتب گذشتگان بر جای مانده در می یابیم که حضور این همه ادیان در این شهر باستانی ریشه در هزاره های پیشین دارد.

این بطوطه جهانگرد مسلمان که در قرن هشتم هجری از این شهر دیدن نموده به وجود مساجد ، معابد و رباطهای بسیار در آبادان اشاره دارد و اسطخری در بیش از هزار سال پیش این شهر را شهری مسلمان با حضور پیروان بسیار از سایر ادیان معرفی می کند .

بهترین قیمت خرید تور مشهد , لحظه آخری

کلیسای قاراپت مقدس

باید دانست که این کلیسای ارامنه که به کلیسای قاراپت مقدس مشهور است اولین کلیسای ارامنه آبادان در عصر حاضر محسوب نمی شود، بلکه پیش از احداث این کلیسا در آبادان دو کلیسای دیگر نیز وجود داشته اند : کلیسای کریستوفر، در منطقهء بریم آبادان که در سال ۱۹۲۸ میلادی (۱۳۰۶ هجری شمسی) احداث گردید و متعلق به مسیحیان پروتستان آبادان بوده است

دیگر کلیسای آبادان که در سال ۱۹۵۱ میلادی (۱۳۲۹ هجری شمسی) تاسیس شد ، کلیسای آشوری بوده که در نزدیکی فلکه الفی جای داشته و مورد استفاده مسیحیان آشوری آبادان قرار می گرفته که امروزه دیگر از آن دو کلیسای قدیمی اثری بر جای نمانده است .

موزه اسناد تاریخی و خطی

موزه اسناد خطی آبادان محل نگهداری اسناد مربوط به دوره قاجار تا روی کار آمدن رضا شاه است. این موزه در مسجد رنگونی‌ ها قرار گرفته است و مکاتبات مالی و تجاری تاجران ایرانی مقیم هندوستان و انگلستان با ایران را در معرض دید عموم قرار می‌ دهد. از اسناد دیگری که در این موزه به نمایش گذاشته می‌ شوند، می‌ توان به انواع سفته، برات و نامه‌ های تجاری اشاره کرد.

موزه آبادان

موزه آبادان واقع در محله بوارده شمالی و ضلع جنوب غربی دانشکده نفت آبادان، با وسعت تقریبی ۲۰۰۰ متر مربع توسط استاد جامعه‌ شناسی روس، «آرکادی نستوویچ هانیبال» (علی هانیبال) و با همکاری شرکت نفت آبادان تأسیس شد و در سال ۱۳۴۰ به بهره‌ برداری رسید.

موزه آبادان یکی از موزه‌ های کهن ایران است که با مجموعه آثاری از دوره ما قبل تاریخی، دوره قاجاریه و نیز آثاری از هنرمندان کارگاه‌ های هنر های سنتی تا هم‌ اکنون یکی از جاذبه‌ های گردشگری اصلی شهر آبادان به شمار می‌ رود.

در موزه آبادان آثار مردم شناسی و آثار باستانی به معرض نمایش گذاشته شده است و ظروف سفال تاریخی و اشعار نگاشته شده بزرگان شعر و ادب پارسی روی دیوار های آن قابل مشاهده است.

برخی از آثار موزه عبارتند از: بت‌ های مفرغی، سرگرزه‌ ها، دهانه‌ های اسب، مجسمه‌ حیوانات، ظرف کروی لوله‌ دار خاکستری رنگ ساخته شده به شیوه چرخ‌ساز، نیم تنه یک زن ساخته شده از سفال به رنگ آجری، تنگ لوله‌دار با کف ساده ساخته شده و از شوش به دست آمده‌ است و… از جمله آثار این موزه هستند.

سینما نفت

این سینما در سال 1324 توسط شرکت نفت و با آجر های قرمزی که از لندن آورده شد با نام «تاج» ساخته شد. این سینما که در محله بوارده جنوبی قرار دارد به شکل شیر نشسته ساخته شده و فیلم های آن عمدتا خارجی و به زبان اصلی بوده است .

سینما شیرین

سینما شیرین آبادان که با قدمتی ۸۰ ساله یک از چندین سینما های آبادان در قبل از انقلاب می‌ باشد در سال ۱۳۱۰ در دوره پهلوی اول با ظرفیت بیش از ۷۰۰ نفر توسط بخش خصوصی و یک تاجر هندی ساخته شد سینما شیرین تنها سینمای غیر دولتی در آن زمان بود. این سینما در مرکز تجاری شهر آبادان در منطقه امیری خیابان منتظری (شاپور سابق) قرار دارد.

سینما شیرین در دوره ساخت خود نخستین سینمای مجهز آبادان به شمار می‌ رفت که دو طبقه سر پوشیده و یک سالن نمایش تابستانی داشت. پس از جنگ جهانی دوم، با افزودن دو طبقه دیگر به ساختمان، این سینما به بزرگترین سینمای ایران تبدیل شد.

حصیر بافی پر استفاده ترین صنایع دستی آبادان

در زمان حاضر رایج ترین و پر استفاده ترین صنایع دستی آبادان جاروب هایی است که به وسیله برگ درخت خرما (شعف) بافته می شود. کلاه حصیری آفتابی، زیرانداز حصیری، بادبزن، سبد نان و خورجین خرما از دیگر صنایع دستی آبادان است که اینها نیز از برگ درخت خرما درست می شود. سوغاتی های حصیری را می توان در مغازه های آبادان تهیه کرد.