در شركت هاي صنعتي ايران فعاليت هاي تحقيق و توسعه (R&D) سابقه ي چنداني ندارد. در اين بررسي، تعدادي از واحدهاي صنعتي باسابقه و نسبتاً فعال انتخاب شده و كارايي شيوه هاي مختلف تحقيقات در آنها مورد تحليل قرار گرفته است. نتايج كلي نشان مي دهد كه ايجاد واحد مستقل تحقيق و توسعه (R&D) تا حدودي مورد توجه اين واحدها بوده ولي از همكاري تحقيقاتي دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي استقبال چنداني نمي شود. عوامل محدودكننده ي تحقيقات و ديدگاه هاي مديران ارشد صنايع در جهت بهبود امر تحقيقات از ديگر نكات قابل بحث اين بررسي است.

مقدمه

در شركت هاي صنعتي، تحقيق و توسعه (R&D) به عنوان بخشي از سرمايه براي تضمين قدرت رقابت فن آوري در بلندمدت محسوب مي شود. هدف از اجراي طرح هاي تحقيقاتي، افزايش عمر محصول و كاهش هزينه هاي توليد است. پيدايش R&D در صنايع به مفهوم امروزي آن به شروع قرن بيستم برمي گردد. البته خدمات مهندسي به منظور بهبود محصول و فرايندها با استفاده از تخصص مهندسان با تجربه ي شاغل در صنايع، سابقه ي طولاني تري دارد. تا قبل از سال 1900 تجربه ي تحقيق در صنعت براي بهره گيري از فن آوري در راستاي اهداف ويژه ي شركت ها سابقه ي چنداني نداشته است. در سال 1900 شركت جنرال الكتريك (GE) امريكا يك استاد جوان دانشگاه MIT به نام «ويليام آرويتني» را استخدام كرد تا هفته اي دو روز براي اين شركت تحقيق كند. ويتني استاديار شيمي مؤسسة فن آوري ماساچوست بود. مديريت GE بر آن بود تا موفقيت فن آوري شركت را با تأسيس يك آزمايشگاه تحقيقاتي تقويت نمايد. ويتني بعدها از MIT استعفا داد و مدير يكي از اولين آزمايشگاه هاي تحقيقاتي صنايع در دنيا شد.

اين رخداد يك الگوي نمونه محسوب مي شد كه دانشمند دانشگاهي تازه فارغ التحصيل وارد تحقيقات صنعتي شود و به اين ترتيب الگوي «فن آوري علمي» از طريق فرآيند تحقيقات صنعتي بنياد گذاشته شد.