پيشرفت سيستم هاي توزيع :

            به موازات توسعه شبكه هاي توزيع برق، نوآوري در وسايل الكتريكي ، اختراع مواد بسيار مناسب ، تكامل تجهيزات و ابزارآلات پيشرفته ، روز به روز جايگزين وبه كار گرفته شد به شكلي كه تكنيك هاي جديد و بسيار كارآمدي  را براي تعمير ، بهره برداري و احداث شبكه هاي توزيع ، براي برپاداشتن يك سيستم توزيع اقتصادي ، انتخاب صحيح اندازه هاي هادي ها ، عايق ها ، ترانسفورماتورها و ديگر اجزا، موجب شد تا براي يك سيستم با قابليت اطمينان بالا به بهره برداري هاي اضطراري ناشي از بارهاي اضافه نياز كمتري داشته و به طور كلي ، تاسيسات براي تقاضاي بيشتر آينده جوابگو باشد . در چنين سيستمي تلفات كاهش خواهد يافت . از طرف ديگر ، مباحث جديدي در زمينه سيستم هاي توزيع از جمله مديريت مصرف و بار ، مكانيزاسيون ، ديسپاچينگ توزيع و دستگاههاي كنترل از راه دور ، سيستم هاي ديجيتالي و الكترونيكي در اندازه گيري و كنترل معرفي و ساخته شه است . همه موارد گفته شده ارتباط مهندسي شدن شبكه هاي توزيع را با بهبود كيفيت سرويس دهي الكتريكي و همچنين كاهش تلفات و بهره برداري بهينه و خودكار از سيستم توزيع را نويد مي دهد .

            عوامل ديگري نيز وجود دارد كه بر طراحي ، احداث و بهره برداري از سيستم هاي توزيع تاثير گذاشته در حالي كه بسياري از آنها طبيعت فني ندارند ، از اين جمله اند مسايل اقتصاد – مهندسي كه مهمترين نقش را در اين زمينه ايفا مي كنند ، مسايلي همچون نرخ برگشت سرمايه ، ارزش آتي سرمايه گذاري هاي فعلي ، همچنين ارزش فعلي هزينه ها در آينده ، نرخ تورم ، مسايل تامين مالي ، بودجه و ماليات هستند . ازديگر مشكلات مي توان به حريم هاي خطوط برقدار ، حفظ و نگهداري اراضي ، قطع درختان و مسايل محيط زيست اشاره كرد. الگوي رشد درآينده ،آيين نامه هاي تعرفه هاي برق وافزايش توقع مصرف كنندگان، تلاش براي جلب رضايت مشتركين ، تامين و آموزش نيروي انساني ماهر و متخصص را طلب مي كند .

            از آنجايي كه مهندسين توزيع ، با سيستم هاي موجود كار مي كنند ، بنابراين تحليل وضعيت تاسيسات فعلي ، عمليات اصلاح و بهينه سازي روي آنها و همچنين تشريح بعضي از تغييرات و تحولات ، امري مطلوب خواهد بود . درحال حاضر ، بيشتر سيستم هاي توزيع ، به صورت هوايي مي باشند و صرفنظر از افزايش شبكه هاي كابل زميني ، سيستم هاي توزيع هوايي براي مدتي به همين گستردگي ادامه خواهد داشت .

             استفاده از خطوط هوايي ، امكان استفاده از انرژي برق به دورترين نقاط كشور را نيز فراهم آورده است . امروزه ،علم مهندسي توزيع ، به عواملي محيطي احاطه داشته وبيش از پيش ، درپي ابتكارونوآوري براي حل اين مشكل مي باشند . درطرح هاي جديد شبكه هاي هوايي ، علاوه بر رعايت كردن استانداردهاي موجود ، عوامل زيست محيطي را نيز در طراحي آن مد نظر قرارمي دهند تا سازه هاي خطوط توزيع ، كمترين مزاحمت راايجاد نمايند . در اين زمينه حتي در كشورهاي پيشرفته نيز يكسان كردن پايه هاي خطوط توزيع برق، شبكه هاي مخابراتي و شبكه روشنايي معابرو اجرا يآن روي پايه هايي با ارتفاع هاي توافق شده براي انواع هادي ها ، به مورداجرا گذاشته شده است .

             مهندسين توزيع برق صرف نظر از برخي ديدگاه هاي متداول ، بايد به جنبه هاي ديگر مثل معماري و شهرسازي ، همخواني سازه ها با محيط اطراف همچنين شهر وعوامل ديگر محيطي نيز توجه داشته باشند . البته اين حقيقت رانمي توان از نظر دور داشت كه رعايت حريم خطوط فشار متوسط برقدار از يك طرف ، و منظره رديف پايه هاي خطوط توزيع هوايي از طرف ديگر ، فقط براي مهندسين توزيع زيبا به نظر مي رسد . احداث فقط يك خط هوايي ، به ظاهر محيط اطراف لطمه وارد كرده همه ساله ، باعث قطع درختان ومرگ پرندگان دربرخورد باجمپرها واتصالات آنها مي شود . پيشرفت هاي جديد دمورد انواع كنسول ها ، مقره هاي اتكايي به عنوان عايق و كنسول به طور يك جا و حتي شكل ، اندازه ورنگ پايه ها ، طوري طراحي شده اند كه تنوع و زيبايي محيط را كمتر به هم زده از ايجاد مناظر و اتفاقات بد جلوگيري كنند .

بررسي شبكه هاي توزيع :

            با توجه به مزيت هاي مهم انرژي الكتريكي بر ساير انرژي ها به صورت سادگي و راحتي توزيع و قابليت انتقال براي مسافت هاي طولاني امروزه پيش بيني مي گردد كه بيشترين مصرف انرژي در قرن آينده كماكان به صورت انرژي الكتريكي باشد و شبكه توزيع كه عهده دار ارائه انرژي به مصرف كنندگان ميباشد ، به عنوان يكي از اجزاي اصلي سيستم قدرت از اهميت و ارزش قابل ملاحظه اي برخوردار مي گردد . در يك سيستم قدرت ، به طور معمول نيمي از تلفات متعلق به شبكه توزيع است و با افزايش تقاضاي مصرف برق ، شبكه هاي توزيع روبه گسترش نهاده است ؛سرمايه گذاري هاي ساليانه دراين زمينه،به ميلياردها دلارميرسد .            عدم تامين منابع مالي در اين بخش ، استراتژي نامناسب طراحي و بهره برداري و همچنين رواج فرهنگ استادكاري باعث شده تاشبكه هاي توزيع كشور ، از وضعيت مطلوبي برخوردار نباشد . بنابراين وقتي هر دو عامل يعني سرمايه گذاري كلان و تلفات در كنار يكديگر قرار بگيرند، مشخص خواهد شد كه اصلاح حتي قسمت كوچكي از روش هاي طراحي اين سيستم ، به تغيير اساسي در شركت هاي توزيع برق خواهد انجاميد . هدف از اصول طراحي شبكه هاي توزيع ، ارائه طرحي است كه تضمين كننده نياز رو به رشدانرژي الكتريكي بوده به شكلي كه از نظر تكنيكي و اقتصادي مورد قبول و عملي باشد . به اين ترتيب ، طراحي سيستم توزيع از يك سو به پارامترهاي مربوط به رشد بار ، توزيع مكاني نقاط مصرف واز سوي ديگر ، به عوامل فني مانند مقادير خطوط و فيدرها ، ظرفيت و محل پست هاي فوق توزيع ، سطوح ولتاژ وقابليت اطمينان مورد نظر و ... را در نظر مي گيرد . علاوه براين ، براي آن كه طرح به صورت عملي قابل اجرا باشد ، بايد به جنبه هاي اقتصادي مانند هزينه هاي خريد و نصب تجهيزات ، هزينه هاي تلفات ساليانه انرژي ، نرخ بهره و مانند اين ها توجه نمود . براي بررسي همه جانبه شبكه هاي توزيع كه سرانجام به ارائه اصول وروش هاي مناسب در طراحي آن ها منجر مي شود لازم است كه ساختار اين شبكه دركل سيستم قدرت مشخص گردد .

مدارها و پست هاي فوق توزيع :

            قدرت متوسط خطوط فوق توزيع ( انتقال ) از منابع توليد به پست هاي فوق توزيع منتقل مي شود . مدارهاي فوق توزيع ،ممكن است به صورت مدارهاي ساده شعاعي ،حلقوي يا يك شبكه به هم پيوسته (رينگ) باشند كه در نهايت ، به پست فوق توزيع ختم مي شود . به طور معمول ، هر پست فوق توزيع (HV/MV) ناحيه بار خود را كه بخشي از ناحيه سرويس دهي سيستم توزيع است ، تغذيه مي كندو درآن ، ولتاژ فوق توزيع به منظور توزيع در سراسر ناحيه به ولتاژ فشار متوسط كاهش مي يابد . نقاط ورود ي در سيستم هاي توزيع تزريق انرژي ، به صورت شاخه هاي تغذيه مي باشد ، كه درشبكه هاي توزيع به اصطلاح «فيدر» ناميده مي شوند . اين فيدرها بر اساس توپولوژي شبكه تعريف مي شوند و مورد نظر هر شبكه طراحي بوده ، ساختار سيستم توزيع را تشكيل مي دهند . فيدرها مي توانندبه صورت خطوط هوايي ياشبكه كابل زميني بوده به شكل ولتاژ فشار متوسط يا درسطح ولتاژ فشار ضعيف به كار بروند . درطراحي سيستم هاي توزيع ، بايد سه گزينه زير از قبل تعيين و مورد توجه قرار گيرند :

1-        ساختار سيستم توزيع : شعاعي ، حلقوي ( رينگي ) ،تغئيه از دو سو ( تبديلي ) و شبكه هاي غرابلي 

2-        سطح ولتاژ توزيع برق : به صورت فشار متوسط ( طرف اوليه ) و يا فشارضعيف (طرف ثانويه ) . شكل 4 دياگرام شماتيك سيستم هاي توزيع ر نشان مي دهد .

3-      نوع ساختمان شبكه : شبكه هاي هوايي ، سيستم زيرزميني .