مقدمه

روايات نبوي و علوي مشتمل بر مفاهيم والايي است که غالباً مورد غفلت واقع مي شود. انسان براي حرکت در راه زندگي نيازمند قواعد راهنماست، و دين در بردارنده ي چنين قواعدي است. مهم استخراج اين قواعد از متون ديني به ويژه روايات است. براي انجام چنين کاري لازم است نيازهاي واقعي انسان از نيازنُماها متمايز شوند تا به تبع آن،‌ بتوان با تأمل در متون ديني پاسخ هاي مناسب را براي نيازهاي واقعي به دست آورد.
از آنجا که انسان موجودي زمان مند است که در جامعه اي خاص زيست مي کند، شناخت بهتر از انسان و نيز زمانه اي که در آن زيست مي کند، مدخل مناسبي است براي اين که به ملاکي مناسب براي تمايز نيازهاي واقعي از نيازنُماها دست يافت. توجه به اين اصل که دين در برگيرنده ي آموزه هاي جاودانه است، فرصتي است تا با عرضه ي نيازهاي واقعي به متون ديني، پاسخ مناسب را به دست آورد. با استفاده از تعبير معصوم عليه السلام مي توان گفت که اصول توسط دين بيان شده و به دست آوردن فرع مناسب هر زمان بر عهده متدينان است.