امروزه بیماری اتیسم در نزد متخصصان چندان ناشناخته نیست و غالباً همه آنها با مواردی از این بیماری برخورد کرده اند و همچنین این ناهنجاری توجه پژوهشگران زیادی را به خود جلب کرده است، تا جائی که اختلالات دیگری نظیر سندرم آسپرگر نیز از اتیسم مشتق شده اند. شیوع سندرم آسپرگر در تحقیق گیلبرگ یک در سیصد ذکر شده است!! و اگر این رقم را بپذیریم قطعاً باید گفت که همه افراد جامعه اعم از متخصص و غیر متخصص با افراد مبتلا به سندرم آسپرگر برخورد کرده اند.

تعریف:

اتیسم (درخودماندگی) از لغت یونانی «اتو» به معنی «خودآغاز» ، «معطوف به خود» ساخته شده است. اصطلاح اتیسم به معنی در خود فرو رفتن، تمایل به مجذوب خود بودن و عدم توجّه به جهان خارج است، این اصطلاح وضع کودکانی را نشان می دهد که با داشتن حافظه خوب، توانایی عملی انجام کارها، قوّه دیداری و شنیداری سالم، رابطه ای بسیار محدود با دنیای بیرون برقرار می سازند.

واژه اتیسم برای اولین بار توسط «لئوکانر» به ادبیات مدرن پزشکی وارد شد به همین دلیل اغلب از این ناهنجاری به عنوان «سندرم کانر» و یا «درخود ماندگی کانر» نیز یاد می شودکانر این سندرم را حاصل ناتوانی مادر برای ایجاد محیط عاطفی گرم برای کودک دانست و ان را تحت عنوان »اوتیسم کودکی» این چنین تعریف کرد: اوتیسم کودکی اختلالی است با ناتوانی طفل برای برقراری رابطه عاطفی از بدو تولد، عدم رشد مهارتهای کلامی، میل شدید به دوام و یکنواختی محیط و تمایل به سرگرمی با اشیاء به جای انسانها مشخص می شود.

اتیسم عبارت است از ناتوانی کودک در براقراری ارتباط با مردم یا موقعیتها. این کودکان به والدین و اشخاص دیگر هیچگونه وابستگی نشان نمی دهند و با کودکان هم سن و سال خود بازی نمی کنند. درحالی که به اشیاء خاص و بی جان علاقه و وابستگی شدیدی پیدا می کنند. این کودکان تماس چهره ای و ارتباط چشمی با دیگران برقرار نمی کنند و کمترصحبت کرده و حتی در صورت صحبت، تکلم آنها غیرعادی است! مثلاً به جای ضمیر «من» از «شما» استفاده می کنند یا کلام دیگران را «پژواک گونه» و طوطی وار تکرار می کنند. کودکان اوتیستیک از تغییراتی که در نظم امور روزانه و محیط اطرافشان حاصل می گردد به شدت برآشفته می شوند. مثلا تغییر در محل خواب و یا ظروفی که در آن غذا می خورند. این کودکان در خوردن غذا مشکلات زیادی داشته و هر غذایی نمی خورند. چنین کودکانی برخلاف اغلب کودکان مادران خود را در آغوش نمی گیرند و میلی به تماس بدنی با دیگران ندارند. آنها دارای رفتارهای خودآسیب رساننده نیز بوده و ممکن است سرخود را به دیوار کوبیده یا دست خود را گاز گرفته و یا در آتش قرار دهند. آنها اغلب با حرکات تکراری خود را سرگرم می کنند و به هیچ چیز دیگر توجّه نمی کنند. مثلا به وسیله بهم کوبیدن دو شیء به یکدیگر صدایی را برای خود ایجاد کرده و به صداهای دیگر توجه نمی کنند، به همین جهت به نظر می رسد مشکلات حسی داشته باشند لذا اغلب به عنوان کودکان کر و لال تشخیص داده شده اند. کودک اوتیستیک از نظر فیزیک جسمانی عادی بوده و معمولا چهره ای جذاب دارند و در برخی موارد حافظه خوبی از خود نشان می دهند.

امروزه اختلالات اتیسم شامل مجموعه ای از اختلالات می شوند که با نام PDD یا اختلال های رشدی فراگیر شناخته می شوند.

طبق تعریف روان پزشکان آمریکا، این اختلالات با آسیب شدید و نافذ در چندین جنبه رشد از جمله مهارت های تعامل اجتماعی متقابل، مهارت های ارتباطی یا وجود رفتار، علایق و فعالیت های کلیشه ای مشخص می شوند. آسیب های کیفی که مشخصه این اختلال ها هستند به طور مشخص نسبت به سطح رشد و یا سن عقلی فرد انحراف دارد. این اختلال شامل: اختلال اتیسم، اختلال رت، اختلال از هم گسیختگی دوران کودکی، اختلال آسپرگر و اختلال رشدی فراگیر که به گونه ای دیگر مشخص نشده است می باشد.

تشخیص و طبقه بندی

«لئوکانر» در تحقیقات خود پیرامون ناهنجاری روانی کودکان با مطالعه بر روی یازده کودک که دارای اختلالات بالنسبه یکسانی بودند، دریافت که آنها نسبت به سایر کودکان نابهنجاری که او دیده بود رفتار عجیب تر و مشکلات دشوارتری دارند، او واژه اوتیسم را در سال 1943 برای این گونه کودکان به کار برد و خصوصیات اصلی و مشترک این یازده کودک را «اتیسم کودکی» نامید.

علائم کلی برای تشخیص اتیسم از نظر کانر عبارت است از:

کودکی که بدون علت بسیار نگران است.

کودکی که از وجود و هویت خود آگاه نیست.

کودکی که معمولاً با شیء بخصوصی سرگرم است.

کودکی که به دور خود می چرخد.

کودکی که به جلو و عقب و چپ و راست تکان می خورد.

کودکی که روی نوک پنجه پا راه می رود.

کودکی که در برابر تغییر مقاومت می کند

کودکی که مناسب سنش صحبت نمی کند.

کودکی که برای مدت طولانی سفت و سخت باقی می ماند.

    10 کودکی که اصلا صحبت نمی کند.

    11 کودکی که شدیدا عقب افتاده به نظر می آید اما گاهی پرتوی از هوش عادی یا فوق العاده از خود نشان می دهد.

در تقسیم بندی بعدی اتیسم علائم دیگری به شرح زیر به فهرست بالا افزوده شد:

سابقه طولانی در خودتکان دادن یا بر سر خود زدن.

علاقه شدید به اسباب بازیهای بخصوص.

بازی های تکراری

پافشاری در حال خود رها شدن .

خودداری از همکاری و انجام حرکات لازم در هنگامی که او را از زمین بلند می کنند.