لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه :11

بخشی از متن مقاله

حافظ ومعشوقه خواهي

اين لطايف كز لب لعل تو من گفتم كه گفت؟

وين تطاول كز سر زلف تو من ديدم كه ديد؟

بيش از پنجصد بيت از ديوان حافظ به شوخي با معشوق مربوط است، و در آن حسن و نكويي دلدار، بي مهري و سنگ دليش، به كمين نشستنش براي دلبري، عاشق كشي، زود رنجي ، نازك دلي و حاضر جوابيش به شيوه اي گاه نرم و لطيف و گاه همراه با گله و شكايت و انتقاد آميز، و در هر دو حال سراسر شوخ طبعي و بذله گويي توصيف شده است.

در اين نوشتار مروری خواهيم داشت بر نمونه هايي از اين توصيف ها در ديوان حافظ حسن و نكویی،معشوق حافظ زيباروييست مظهر حسن ونكويي و جمال بي مثالش آميخته به كمال .خورشيد در برابر حسنش از شرم روي به ديوار كرده سر به زير مي افكند و ماه رخسارش خورشيد را سر افكنده مي كند:

فروغ ماه مي ديدم ز بام قصر او روشن

كه رو از شرم آن خورشيد در ديوار مي آورد

او، كه لب شيرينش نبات مصر را از رونق مي اندازد ، تاج سر همه خوبان است و بايد همه دلبران باجش دهند و خراجش پردازند :

تويي كه بر سر خوبان كشوري چون تاج

سزد اگر همه دلبران دهندت باج

دو چشم شوخ تو بر هم زده ختا و حبش

به چين زلف تو ماچين و هند داده خراج

دهان شهد تو برده رواج آب خضر

لب چو قند تو برد از نبات مصر رواج

رخساره از پرده چون بيرون مي آورد، آفتاب را به زير سايه خويش مي برد و حور و پري را خجالت زده و شرمگین در حجاب فرو مي كند:

اي كه بر ماه از خط مشكين نقاب انداختي

لطف كردي سايه اي بر آفتاب انداختي

پرده از رخ برفكندي يك نظر در جلوه گاه

وز حيا حور و پري را در حجاب انداختي

هر كه به زيارت كعبه كويش رود بايد در قبله ابرويش نماز بگذارد:

در كعبه كوي تو هر كس كه بيايد

از قبله ابروي تو در عين نماز است

حسن چهره اش بي نياز از توصيف است و كمال حجت و برهان قاطع:

گفتم كه حسن چهره او را صفت كنم

رخساره وانمود و در گفتگو ببست

و بالاخره، هر چه از زلف درازش گفته شود، گويي چيزي گفته نشده است:

اين شرح بي نهايت كز زلف يار گفتند

حرفيست از هزاران كاندر عبارت آمد.

عاشق کشی

عاشق كشي از ديگر صفات مهم معشوق حافظ است. بي رحمي، خون خواری و خون ريزی از كمالات مسلم اين نازنين نگار نرم رفتار و نازك طبع است:

ای نازنين نگار چه مذهب گرفته ای

كت خون ما حلال تر از شير مادر است؟

آفرين و صد آفرين بر آن چشمان سياهدل كه در عاشق كشي جادو مي كند و سحر می آفريند:

بر آن چشم سيه صد آفرين باد

كه در عاشق كشي سحرآفرين است

آفرين بر آن چشم مست خون خوار كه خون عشاق نه به پيمانه كه قدح قدح مي آشامد:

نرگس مست نوازش گر مردم دارش

خون عشاق به قدح گر بخورد نوشش باد

مژگان تيغ افكنش به كرشمه اي صدها كشته زنده دل بر هم مي اندازد:

مژگان تو تا تيغ جهانگير برآورد

صد كشته دل زنده كه بر يكدگر افتاد

در خم زلفش سرهای بس بي گناهان بريده افتاده و چشمان خونريزش در پناه حمايت آن بيدادگر ايمن است و به كار خون خواري گرم:

در زلف چون كمندش ای دل مپيچ كانجا

سرها بريده بيني بي جرم و بي جنايت

چشمت به غمزه ما را خون خورد و مي پسندی

جانا روا نباشد خون ريز را حمايت

لب لعلش تشنه خون عاشق جانباز:

لعل سيراب به خون تشنه لب يار من است

وز پي ديدن او دادن جان كار من است

و چون خون مي ريزد و از غم عشق خلاص مي كند، بايد منت پذير غمزه خنجر اندازش بود:

خونم بريخت وز غم عشقم خلاص داد

منت پذير غمزه خنجرگذارمت

آه از اين بخت بد حافظ كه نگارش با آن كام شيرين ، او را به تلخ كامي مي كشد چه عذر بخت خود گويم كه آن عيار شهرآشوب به تلخي كشت حافظ را و شكر در دهان دارد

و با اين همه حافظ هم چنان آرزومند اوست .آرزومند او و بيدادگری هايش:

آن كه خون دل ما ريخت به بيداد و برفت

كاش بازآيد و خون ريزد و بيداد كند

آرزومند آن دوست كه مي كشد و از كشته غرامت مي ستاند:

درويش مكن ناله ز شمشير احبا

كان طايفه از كشته ستانند غرامت

*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***