تعریف عایق:

 بطور کلی مواد عایق به موادی گفته می شود که انتقال حرارت را ازمحلی به محلی دیگر به تاخیر انداخته و یا متوقف سازند. بنابراین مواد عایق باعث کاهش تلفات انرژی می شوند.   

عایق ها به 3 نوع عایق های حرارتی ، صوتی ، رطوبتی ،برودتی(آببندی) تقسیم می شوند که هر کدام هم دارای انواع مختلفی می باشند . انرژي مصرفي جهت گرمايش و سرمايش ساختمانها از عمده ترين منابع انرژي صرف شده در هر کشور مي باشد. با توجه به اينکه ساليانه هزينه هاي بسيار زيادي در اين خصوص انجام مي پذيرد, طبيعي است که به فکر چاره جويي در جهت کم کردن مصرف انرژي باشيم. يکي از راه هاي صرفه جويي , ترويج فرهنگ عايق سازي ساختمان است که با اين روش مي توان از هدر رفتن بخش عظيمي از سرمايه هاي ملي جلوگيري کرد .

 عایق کاری نقش بسیار مهمی در گرم نگه داشتن ساختمان در فصل زمستان و خنک نگه داشتن آن در فصل تابستان دارد . به کمک عایق کاری می توان یک خانه را در زمستان 5 درجه گرمتر و در تابستان 10 درجه خنک تر نگه داشت .

«عایق های حرارتی»

عایق ها ی حرارتی بر اساس مواد تشکیل دهنده به چند دسته زیر تقسیم می شوند:

• عایق های پایه معدنی
• عایق های پایه شیمیایی
• عایق های پایه گیاهی
• عایق های مرکب
• عایق های مدرن

الف)عایق های پایه معدنی :

تقسم بندي عايق هاي حرارتي با اين زير گروه امكان بررسي ويژگي هاي مشترك ميان عناصر آن را فراهم مي سازد . بارز ترين نقطه ی مشترك اين گروه يافت شدن مواد اوليه ی آن ها چه به صورت خالص و يا ناخالص در معادن بوده و فراوري هاي انجام شده بر روي آن مواد ساختار مولكولي آن ها را دگرگون ننموده است. در اكثر انواع عايق هاي اين گروه عنصر سليسيم (si ) يكي از مواد اصلي بوده كه ساختار عايق بر پايه آن شكل گرفته است.براي مثال فراورده هاي پشم هاي معدني كه از قديمي ترين و شناخته شده ترين انواع عايق هاست يكي از زير گروهاي آن مي باشد

مهم ترين تشابهات در اين گروه عبارتند از :

1- تحمل حرارتي بالايي دارند( حتي بعضي از آن ها را مي توان جزو مواد دير گداز نيز به حساب آ ورد.)

2-- عموما" سلول باز بوده و جاذب رطوبت مي باشند( در برابر نفوذ رطوبت ضعيف مي باشند.).

از مذاب سنگ هاي طبيعي آذرين ساخته مي شود. ( استاندارد ملي80 84 بند4-16-2)
از انواع این نوع عایق ها می توان به پشم شیشه و پشم سرباره اشاره کرد.

*پشم شيشه (GLASS WOOL)

پشم معدني كه از مذاب شيشه ساخته مي شود. از معروف ترين و قديمي ترين انواع عايق هاست. پشم شيشه شامل فيبرهاي انعطاف پذير شيشه است كه از ذوب مواد اوليه شيشه به دست مي آید.مي تواند رطوبت محيط را جذب نمائيد.در مجاورت با بخار آب (خصوصا در سطوح گرم )توليد اسيد سيليسيك مي نمايد. اگر محافظت آن به نحو مطلوب انجام نشود باكتري ها و قارچ ها در لايه هاي الياف آن تكثير پيدا مي كنند.در گسترش حريق بي اثر بوده و در مجاورت حريق گازهاي سمي توليد نمي كند.الياف آن با سر سوزني شكل بوده و اگر وارد نسوج ريه شود خارج نمي گردد و تماس آن با پوست باعث خراشيدگي مي شود.حداكثر تحمل حرارتي آن 550 درجه سانتیگراد است.

*پشم سرباره (SLAG WOOL)

پشم معدني كه از مذاب سرباره كوره ساخته مي شود. اكسيد سيليس sio2  جزاصلي تمامي عايق هاي معدني يكي از عمده ترين مواد تشكيل دهنده پشم سرباره مي باشد.

داراي خواص و درصد خلوص يكنواخت در تمام محصولات است.در كشور هاي صنعتي جزو پر مصرف ترين عايق هاي معدني است. سر الياف آن كروي شكل بوده كه به همين دليل باعث خراش و تحريك پوستي بسيار كمتري مي شود.به دليل ريز بودن ذرات آن عايق الكتريسته نيز مي باشد.بازگشت پذيري آن به طبيعت سريع انجام مي شود.حداكثر تحمل درجه حرارت آن در نوع خالص750درجه سانتیگراد است و در حالت غير خالص و مخلوط با ماده چسباننده حداكثر در حدود 350ºC را تحمل مي كند.اين ماده مي تواد به عنوان عايق صوتي نيز به كار رود.