فرآيندي برنامه ريزي شده و اصولي (نظام‏مند) است كه با بهره گيري از ارزش‏ها و اصول علوم رفتاري كاربردي در سازمان‏ها در پي افزايش اثربخشي فردي و سازماني است

تحول سازماني كه نوعي استراتژي بهسازي است از اواخر دهه 1950 و اواخر دهه 1960 مطرح شد ؛ و بر اساس آن پويايي گروه تئوري و عمل مرتبط با تغيير مواردي استوار است. كاربرد و حاصل علوم كه تحول سازماني از آنها نشأت مي گيرند. براي بهبود سازگاري و تطبيق بين افراد و سازمان، ‌بين سازمان و محيط و ميان عناصر و اجزاي سازماني نظير استراتژي، ساختار و فرآيندها، رهنمودهايي ارائه مي‏دهد كه اين رهنمودها از طريق برنامه‏ها و فعاليت‏هاي ايجاد تغيير كه هدف آن رفع مشكل در شرايط خاص و مشكل ساز است اجرا مي‏شود.

تعريف تحول سازمان: تحول سازمان فعاليت تا تلاش است 1) برنامه ريزي شده  2) در سراسر سازمان3) كه بوسيله مديريت عالي سازمان اداره شده و  4) اثر بخشي و سلامتي سازمان را از طريق   5) برنامه‌هاي تغيير برنامه‌ريزي شده در فرآيند‌هاي سازمان با استفاده از علوم رفتاري افزايش ميدهد

اهداف تحول سازمان :

  1) افزايش سازگاري بين ساختار، فرآيندها، استراتژي، افراد و فرهنگ سازمان  2) ايجاد و توسعه راه‌حل نو و خلاقانه در سازمان 3) توسعه توانايي نوسازي خويشتن در سازمان (بيره 1980)

علت شكست بيشتر برنامه‌هاي تحول سازمان: مديريت عالي نسبت به آنها رفتاري حمايت گرانه ندارد يا اينكه تعهد كمتري در خود احساس مي‌كند و يا به علت درگيري با ساير وظايف از آن روي بر مي‌‌گرداند

سطوح عمده تحول

1- تحول تدريجي 2- تحول پيوسته 3- تحول گسسته

الف- تحول تدريجی:

اين تحول نشان دهنده تغيير نسبتاً ثابت و خطي در محيط است. واكنش مناسب به اين تحول، ارتقاء و بهبود تدريجي است .

2- تحول پيوسته: اين تحول شامل تغييريكنواخت و فزاينده در محيط در طي زمان است . واكنش مناسب به اين سطح از تحول، اصلاح و بهبود مستمر و پيوسته است. مديريت كيفيت «دمينگ»، كايزن، مهندسي مجدد (مايكل همر) و ... از فنون و رويكردهاي مناسب اين سطح از تحول اند.

3- تحول گسسته: اين تحول نشان دهنده تغييرات ناگهاني، غيرخطي و عميق در يك محيط است. اين تحول عملكرد را از يك سطح به سطح كاملاً متفاوت و  با لاتر هدايت مي كند. اين تحولات که اصولاً بنيادين و ريشه ای است «نقطه عطف استراتژيك» يا «چرخش راهبردي» مي نامد. اين سطح از تحول مستلزم تحول اساسي در محصولات، خدمات ، فرايندها، نظام ها ،‌ساختارا و الگوهاست.

مجريان تحول سازماني

مشاوراني هستندكه در زمينه علمي و تئوريک آموزش‏هاي لازم و کافي را ديده و پويايي و تغيير سازماني را درك كرده اند.

1- مشاوران داخلي  Internal Consultants

2- مشاوران خارجي external consultants

• نقش مشاوران تحول سازمان: نظم دهي به فعاليت‌ها بمنظور كمك به اعضاي سازمان در حل مسائل و مشكلات خود كمك به آنها تا ياد بگيرند كه كار را بنحوي بهتر انجام دهد.
• : جرياني مشخص از فعاليت‌هاي وابسته به هم است كه در جهت اهداف يا نتايج غايي حركت مي‌كند. تحول سازمان يك فرآيند است.

 مكتب سيستمي: سازمان را بعنوان مجموعة پيچيده‌اي از عناصر درهم بافته و مرتبط بهم و پويا ميداند كه از اجزايي نظير نهادها، فرايندها، حلقه‌هاي باخرر. ستاره و محيطي كه سيستم در آن مشغول به فعاليت مي‌باشد تشكيل شده است، لاجرم تغييري در يك جزء موجب تغييراتي در ساير اجزاي سيستم مي‌شود.

• سازمانها، سيستم‌هاي هستند که با محيط خود در تعامل هستند، بسياري از مسائل و مشكلات سازمان‌هاي امروزي از تغييرات سريع و شتابان خواسته‌ها، تهديدات و فرصت‌هاي محيطي نشأت مي‌گيرند به موزات تغيير در محيط، سازمان بايد خود را با محيط تغيير يافته وفق دهد.

مدل تحقيق در عمل ... 1) شناخت يا تشخيص اوليه (مقدماتي)  2) جمع‌ آوري اطلاعات اوليه گذرنده متقاضي تحول  3) باز خورد اطلاعاتي به گروه متقاضي  4) بازيابي اطلاعات اوليه از طريق گروه متقاضي  5) برنامه‌ريزي انجام اقدامات به وسيله گروه متقاضي 6) انجام اقدامات به وسيله گروه متقاضي

شخروج از انجماد گذشته 2. اعمال تغییرات حال 3. انجماد مجدد برای آینده

• هدف نهايي برنامه‌هاي تحول سازمان: بهينه سازي سيستم از طريق حصول اطمينان از هماهنگي در سازگاري اجزاي سيستم مي باشد.