136صفحه

«مقدمه»

يكي از مسائل مهمي كه در زمينة حقوق خصوصي بسيار اهميت دارد احراز رابطة سببيت بين ضرر و فعل زيانباراست و ما در اين تحقيق سعي داشته‌ايم با توجه به كتابهايي كه در اين زمينه وجود دارد، به بيان و توضيح اين مسئله بپردازيم و ديدي كلي نسبت به رابطة سببيت بدست آوريم.

در اين تحقيق ما رابطه سببيت را در سه فصل بررسي مي‌نمائيم در فصل اول، كلياتي را براي آشنائي با مسئله بيان كرده‌ايم و سپس با بررسي كامل فعل زيانبار و رابطة سببيت در فصول بعدي به روشن كردن رابطة سببيت بين ضرر و فعل زيانبار پرداخته‌ايم.

در نگارش اين تحقيق كوشيده شده است محتواي مطالب در سطح مطلوب باشد و با تقسيم‌بندي درست مطالب سعي شده است كه پيوند صحيحي بين مطالب ايجاد گردد و با بياني ساده و روان و آوردن مثال روشن و نمونه‌هاي عملي و كاربردي تلاش شده است كه تفهيم موضوع عميق‌تر و آسانتر گردد.

فهرست مطالب

عنوان ............................................ صفحه

مقدمه  ......................................... 4

فصل اول: كليات

بخش نخست: مفهوم ضرر و اقسام آن  .......................... 7

1-1- مفهوم ضرر ............................................... 8

1-2- ضرر قابل جبران و شرايط آن ............................... 10

1-3- از دست دادن موقعيتهاي عملي .............................. 18

1-4- محروم ماندن از كار .......................................... 20

1-5- ضرر معنوي .............................................. 22

بخش دوم: بيان مختصر فعل زيان‌بار ................................... 27

بخش سوم: بيان مختصر رابطة سببيت ................................... 30

فصل دوم: فصل زيان بار    

بخش نخست: عنصر مادة فعل زيان بار ............................... 34

1-1- تقصير با فعل مثبت .......................................... 35

1-1-1- قاعده  ................................................. 35

1-1-2- شرايط فعل مثبت زيان بار و زيانها  ............................ 40

1-2- تقصير از نوع فعل سلبي يا ترك فعل  ................................ 42

1-2-1- اقسام ترك فعل  ........................................... 42

1-2-2- مباني نظري مسئوليت ناشي از خودداري  ....................... 45

1-2-3- نتايج عنصر مادي  ........................................ 56

بخش دوم: عنصر معنوي فعل زيانبار  ..................................... 58

2-1- نقش اراده و تميز در تشخيص انواع تقصير  ............................ 59

2-2- مسئوليت مدني صفير غيرمميز و مجنون  ................................ 62

2-2-1- نظريه‌هاي حقوقي            ........................................... 62

2-2-2- حقوق موضوعه ايران  ....................................... 64

2-3- آزادي اراده            ................................................. 68

2-3-1- نظريه سنتي و نوعي تقصير   ................................ 68

2-3-2- نقش اراده آزاد  .......................................... 69

بخش سوم: عنصر قانوني فصل زيانبار  ................................ 73

3-1- مفهوم غيرقانوني بودن            ..................................... 74

3-1-1- معنا و چهره‌هاي گوناگون تجاوز  ...................... 74

3-1-2- ضابطه و معيار تجاوز  ............................ 75

3-2- افعال مشروع  ...................................... 76

3-2-1- دفاع مشروع  ................................. 76

3-2-2- امر آمر قانوني  ............................. 84

3-2-3- اكراه يا اجبار  .................................. 87

3-2-4- غرور  .......................................... 88

3-2-5- اضطرار            ........................................ 90

3-2-6- اعمال حق  ....................................... 94

3-2-7- مصلحت عمومي            ................................... 96

3-2-8- اذن و برائت از انجام عمل  .......................... 97

فصل سوم: رابطة سببيت

بخش نخست: چگونگي رابطة سببيت  ...................... 101

1-1- لزوم رابطة سببيت  ............................... 102

1-2- اجتماع اسباب  ................................. 105

بخش دوم: اسباب خارج و اثر آن در مسئوليت  .......................... 114

2-1- وقوع حوادث پيش‌بيني نشده يا قواي قاهره  ............................ 115

2-2- فعل شخص ثالث  ................................................ 117

2-3- تقصير زيانديده  .................................................. 121